ผักกระเฉด

ผักกระเฉด

►ผักกระเฉด (Water Mimosa) เป็นพืชล้มลุก เป็นไม้เถาเลื้อย เป็นพืชที่ลอยตามผิวน้ำ มีอายุหลายปี เป็นเถาเลื้อยมีลักษณะกลมๆ เนื้อนิ่ม จะเป็นเถาเลื้อยยาวลอยบนน้ำ มีออกเป็นข้อๆ มีฟองสีขาวหุ้มช่วงปล้องระหว่างข้อ เรียกว่า นมผักกระเฉด ช่วยให้ลอยน้ำได้ดี มีรากออกตามข้อ แตกกิ่งได้มาก เถามีลักษณะกลมอวบใหญ่ ข้างในกลวง มีสีเขียวอมขาว รสชาติกรอบหวาน มีถิ่นกำเนิดอยู่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พบปลูกทั่วไปในเขตร้อน เป็นผักท้องถิ่นของประเทศไทย เป็นที่นิยมปลูกกันทั่วไป มีประโยชน์สรรพคุณ ทางยาหลายอย่าง ผักกระเฉดจะมีกลิ่นเฉพาะตัว ใช้ลำต้นใบ และยอดอ่อน นำมาประกอบอาหารเมนูต่างๆ ได้หลายเมนู

พืชผักสมุนไพร
ผักกระเฉด : Water Mimosa

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Neptunia oleracea Lour.
อยู่ในวงศ์ : Fabaceae

ผักกระเฉด ( Pak-Ka-Set) หรือมีชื่อเรียกว่า กระเฉดน้ำ ผักกระเฉดน้ำ เป็นพืชล้มลุก เป็นไม้เถาเลื้อย เป็นพืชที่ลอยตามผิวน้ำ มีอายุหลายปี เป็นเถาเลื้อยมีลักษณะกลมๆ เนื้อนิ่ม จะเป็นเถาเลื้อยยาวลอยบนน้ำ มีออกเป็นข้อๆ มีฟองสีขาวหุ้มช่วงปล้องระหว่างข้อ เรียกว่า นมผักกระเฉด ช่วยให้ลอยน้ำได้ดี มีรากออกตามข้อ แตกกิ่งได้มาก เถามีลักษณะกลมอวบใหญ่ ข้างในกลวง มีสีเขียวอมขาว รสชาติกรอบหวาน ใบประกอบแบบขนนก มีก้านใบหลักใหญ่ยาว มีใบย่อยเล็กๆ มีลักษณะทรงรีเล็กๆ คล้ายใบกระถิน ออกแบบสลับตรงข้ามกัน ออกตามข้อลำต้น ใบอ่อนมีสีเขียวม่วง แล้วจะเปลี่ยนเป็นสีเขียว ใช้ลำต้นใบ และยอดอ่อน นำมาประกอบอาหารเมนูต่างๆ ได้หลายเมนู ผักกระเฉดในประเทศไทยมีปลูกหลายสายพันธุ์

ลำต้น เป็นพืชล้มลุก ที่ลอยตามผิวน้ำ มีอายุหลายปี เป็นเถาเลื้อยมีลักษณะกลมๆ เนื้อนิ่ม จะเป็นเถาเลื้อยยาวลอยบนน้ำ มีออกเป็นข้อๆ มีฟองสีขาวหุ้มช่วงปล้องระหว่างข้อ เรียกว่า นมผักกระเฉด ช่วยให้ลอยน้ำได้ดี มีรากออกตามข้อ แตกกิ่งได้มาก เถามีลักษณะกลมอวบใหญ่ ข้างในกลวง มีสีเขียวอมขาว

ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนก มีก้านใบหลักใหญ่ยาว มีใบย่อยเล็กๆ มีลักษณะทรงรีเล็กๆ คล้ายใบกระถิน ออกแบบสลับตรงข้ามกัน ออกตามข้อลำต้น ใบอ่อนมีสีเขียวม่วง แล้วจะเปลี่ยนเป็นสีเขียว

ราก เป็นรากฝอย มีลักษณะเป็นฝอยๆ แตกรากฝอยออกตามข้อได้จำนวนมาก มีสีน้ำตาล

ดอก ออกเป็นช่อ มีดอกย่อยเล็กๆ มีลักษณะเป็นฝอยๆ คล้ายดอกกระถิน กลีบดอกมีสีเหลือง ก้านช่อดอกยาว

ผล เป็นผัก มีลักษณะแบนยาว โค้งงอ เป็นฝักแก่แตกออกได้ ภายในมีเมล็ดเรียงอยู่ มีสีดำ

เมล็ด ออกเรียงอยู่ในฝัก มีลักษณะทรงรีเล็กๆ มีสีดำ

ประโยชน์และสรรพคุณผักกระเฉด

มีคาร์โบไฮเดรต มีเส้นใย มีไขมัน มีโปรตีน มีวิตามินซี มีพลังงาน มีแคลเซียม มีเหล็ก มีแมกนีเซียม มีแมงกานีส มีฟอสฟอรัส มีโพแทสเซียม มีโซเดียม มีสังกะสี มีวิตามินเอ มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีวิตามินบี5 มีวิตามินบี6 มีวิตามินบี9 มีเบตาแคโรทีน

ช่วยรักษาอาการปวดแสบร้อน ช่วยบำรุงร่างกาย ช่วยขับสารพิษ ช่วยบำรุงสายตา ช่วยบำรุงกระดูก ช่วยบำรุงฟัน ช่วยสร้างเม็ดเลือดแดง ช่วยป้องกันโรคโลหิตจาง ช่วยลดอาการปวดศรีษะ ช่วยลดไข้ ช่วยดับพิษร้อน ช่วยถอนพิษยาเบื่อยาเมา ช่วยลดอาการปวดฟัน แก้ท้องผูก ช่วยระบบขับถ่าย ช่วยขับเสมหะ ช่วยขับลม ช่วยป้องกันโรคตับอักเสบ ช่วยรักษาโรคกามโรค ช่วยบำรุงตับ ช่วยบำรุงผิวพรรณ

การปลูกและขยายพันธุ์ผักกระเฉด

การปลูกผักกระเฉด เป็นพืชที่ชอบน้ำ เลี้ยงตามแหล่งน้ำ ปลูกขยายพันธุ์ด้วยเถาลำต้น นำมาปลูกในดินโคนที่มีน้ำขัง ตัดเถาลำต้นเป็นท่อนๆ นำประมาณ 2-3 ท่อน แล้วปักลงไปในดินโคน ให้มีระยะห่างประมาณ 1X2 เมตร เมื่อมียอดเจริญเติบโตออกมา ต้องคอยจัดไม่ให้ยอดเกยกัน

วิธีดูแลรักษาผักกระเฉด

ผักกระเฉดเป็นพืชที่ชอบน้ำ ให้โดนแดดตลอดวัน ปลูกเลี้ยงตามแหล่งน้ำ อย่าให้ขาดน้ำได้ จะทำให้ชะงักการเจริญเติบโต คุณภาพไม่ดี ต้นแข็งกระด้างเหนียว ไม่น่ารับประทาน และเก็บเกี่ยวได้ช้ากว่าปกติ

การเก็บเกี่ยวผักกระเฉด

ผักกระเฉดเป็นพืชผักที่บริโภคลำต้น ใบและยอดอ่อน มีอายุการเก็บเกี่ยวสั้น ใช้เวลาประมาณ 1 เดือน หลังการปลูก สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตมาบริโภคได้ โดยตัดยอดออกมา แล้วผักกระเฉดจะแตกยอดออกมาใหม่เพิ่มขึ้น แล้วจัดเรียงต้นผักกระเฉดเป็นมัด บรรจุในภาชนะ แต่ไม่ควรไว้กลางแดด เพราะผักกระเฉดจะเหี่ยวเฉาได้ง่าย ผักกระเฉดสามารถเก็บเกี่ยวได้เรื่อยๆ โดยตัดยอดออกมา แล้วยอดใหม่จะมีเพิ่มขึ้นมาเรื่อยๆ

วิธีเก็บรักษาผักกระเฉด

นำผักกระเฉดมาล้างน้ำให้สะอาด ล้างรากให้สะอาด แล้วเด็ดใบและแขนงที่โคนต้นออก แล้วนำมาสะเด็ดน้ำออก แล้วนำมาห่อด้วยกระดาษ หรือผ้าขาวบาง แล้วใส่ถุงหรือกล่องพลาสติก แล้วนำไปแช่ตู้เย็น จะเก็บไว้ใช้ได้นาน