มันเทศ

มันเทศ

►มันเทศ (Sweet Potato) เป็นพืชล้มลุก เป็นไม้เถาเลื้อย มีระบบรากฝอย จะมีรากแขนงเล็กๆ ออกตามข้อได้ มีสีน้ำตาล มีรากที่สะสมอาหาร แล้วขยายตัวออกเป็นหัว อยู่ใต้ดิน มีลักษณะทรงกรวย ทรงกลมรี ทรงกระบอก ยาวรี หัวเรียวท้ายเรียว กลางป่องออก มีเปลือกบางเรียบหรือขรุขระ มีสีน้ำตาล หรือสีม่วง อาจมีรากเล็กๆอยู่ด้วย มีเนื้อข้างในสีเหลือง สีส้ม สีขาวนวล สีม่วง สีแดงม่วง ตามสายพันธุ์ มีรสชาติหวานมัน มีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกา และนิยมปลูกกันมากในหลายประเทศ ประเทศไทยมีปลูกหลายสายพันธุ์ ปลูกในทั่วทุกภาคและปลูกได้ทุกฤดู มีประโยชน์และสรรพคุณ ทางยาหลายอย่าง ใช้หัวนำมาประกอบอาหารเมนูต่างๆ ได้หลายเมนู ใช้ทำได้ทั้งอาหารคาวและอาหารหวาน

พืชผักสมุนไพร
มันเทศ : Sweet Potato

มันเทศ : Yam
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ipomoea batatas Lamk.
อยู่ในวงศ์ : Convolvulaceae

มันเทศ (Man-Ted) เป็นพืชล้มลุก เป็นไม้เถาเลื้อย ทอดเลื้อยไปตามพื้นดิน มีขนอ่อนปกคลุม มีสีเขียว มีระบบรากฝอย จะมีรากแขนงเล็กๆ ออกตามข้อได้ มีสีน้ำตาล มีรากที่สะสมอาหาร แล้วขยายตัวออกเป็นหัว อยู่ใต้ดิน มีลักษณะทรงกรวย ทรงกลมรี ทรงกระบอก ยาวรี หัวเรียวท้ายเรียว กลางป่องออก มีเปลือกบางเรียบหรือขรุขระ มีสีน้ำตาล หรือสีม่วง อาจมีรากเล็กๆอยู่ด้วย มีเนื้อข้างในสีเหลือง สีส้ม สีขาวนวล สีม่วง สีแดงม่วง ตามสายพันธุ์ มีรสชาติหวานมัน ใบมีลักษณะรูปหัวใจ โคนกว้าง ปลายแหลม หรือมีรอยเว้าลึกสามแฉก ตามสายพันธุ์ ใช้หัวทำได้ทั้งอาหารคาวและอาหารหวาน ประเทศไทยมีปลูกหลายสายพันธุ์

ลำต้น เป็นพืชล้มลุก เป็นไม้เถาเลื้อย มีลำต้นเดี่ยว ลำต้นมีลักษณะกลม เป็นเถาแข็งและเหนียว มียางสีขาว เถาจะทอดเลื้อยไปตามพื้นดิน มีขนอ่อนปกคลุม มีสีเขียว

ราก มีระบบรากฝอย จะมีรากแขนงเล็กๆ ออกตามข้อได้ มีสีน้ำตาล มีรากที่สะสมอาหาร แล้วขยายตัวออกเป็นหัว อยู่ใต้ดิน มีลักษณะทรงกรวย ทรงกลมรี ทรงกระบอก ยาวรี หัวเรียวท้ายเรียว กลางป่องออก มีเปลือกบางเรียบหรือขรุขระ มีสีน้ำตาล หรือสีม่วง อาจมีรากเล็กๆอยู่ด้วย มีเนื้อข้างในสีเหลือง สีส้ม สีขาวนวล สีม่วง สีแดงม่วง ตามสายพันธุ์ มีรสชาติหวานมัน ต้นนึงจะมีอยู่หลายหัว

ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ลักษณะรูปหัวใจ โคนกว้าง ปลายแหลม หรือมีรอยเว้าลึกสามแฉก มีก้านใบรองรับสั้นหรือยาว ตามสายพันธุ์ ใบมีขนอ่อนๆ มีเส้นใบสีม่วง ใบมีสีเขียว

ดอก ออกดอกเป็นช่อ มีลักษณะทรงแตร กลีบดอกด้านนอกมีสีฟ้าอ่อน ส่วนตรงกลางมีสีชมพูอมม่วง มีก้านยาวรองรับ กลีบเลี้ยงมีสีเขียว มีดอกออกตามซอกใบ

ผล มีลักษณะทรงกรวย มีเปลือกแข็ง ผลอ่อนมีสีเขียว ผลแก่มีสีน้ำตาล ผลแก่จัดจะแตกได้ มีเมล็ดเล็กๆอยู่ข้างใน

เมล็ด จะอยู่ภายในผล ผลแก่จัดจะแตกออก จะมีเมล็ดเล็กๆอยู่ข้างใน เมล็ดมีลักษณะแบนรีเล็กๆ เมล็ดมีดำ

ประโยชน์และมีสรรพคุณมันเทศ

มีคาร์โบไฮเดรต มีโพแทสเซียม มีฟอสฟอรัส มีวิตามินเอ มีวิตามินซี มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีวิตามินบี5 มีวิตามินบี6 มีแคลเซียม มีเหล็ก มีแมงกานีส มีโซเดียม มีไขมัน มีน้ำตาล มีโปรตีน มีเบต้าแคโรทีน มีสังกะสี มีพลังงาน ลูทีน ซีแซนทีน แมกนีเซียม ฟอสฟอรัส

แก้กระหายน้ำ ช่วยลดไขมันในเลือด เป็นยาระบาย แก้เมาคลื่น แก้บิด ช่วยบำรุงไต แก้แผลไฟไหม้ แก้ฝี ช่วยรักษาเริม ช่วยรักษางูสวัด ช่วยฆ่าแบคทีเรีย ช่วยฆ่าเชื้อรา ช่วยสมานแผล ช่วยถอนพิษ ช่วยรักษาบาดแผล ช่วยรักษาพิษแมงป่อง แก้ไขข้ออักเสบ ช่วยเพิ่มน้ำนม แก้ท้องผูก ช่วยรักษาโรคเหน็บชา ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง ช่วยป้องกันโรคหัวใจ ช่วยบำรุงกระดูก ช่วยบำรุงฟัน ช่วยบำรุงสายตา ช่วยรักษาดีซ่าน ช่วยรักษาโรคเบาหวาน ช่วยรักษาโรคโลหิตจาง ช่วยบำรุงเลือด ช่วยบำรุงกระเพาะ ช่วยบำรุงม้าม ช่วยรักษานิ่วในกระเพาะ ช่วยบำรุงร่างกาย ช่วยบำรุงกำลัง ช่วยบำรุงประสาท ช่วยรักษาหลอดเลือดหัวใจตีบ

การปลูกและขยายพันธุ์มันเทศ

มันเทศจะปลูกได้ในดินทุกชนิด ดินร่วนปนทรายจะเจริญเติบโตได้ดี ทนความแห้งแล้งได้ดี การปลูกนิยมใช้เถาที่มีข้ออยู่ด้วย ตัดเป็นท่อนมีความยาว ประมาณ 30 ซม. นำปลูกลงในแปลงดิน มีความเอียงประมาณ 45 องศา ให้มีระยะห่างระหว่างต้น ประมาณ 30×80 เซนติเมตร

วิธีดูแลรักษามันเทศ

มันเทศเป็นพืชชอบแสงแดด ที่ทนความแห้งแล้งได้ดี เริ่มปลูกตอนแรกต้องรดน้ำทุกวัน ให้การระบายน้ำดี น้ำไม่ขัง ให้โดนแดดได้ตลอด จะเจริญเติบโตได้ดี หลังจากต้นเจริญเติบโต เริ่มทอดยอดหรือเลื้อยตามพื้นแล้ว ให้ลดการให้น้ำได้

การเก็บผลผลิตมันเทศ

เมื่อมันเทศมีเถาแก่เต็มที่ มีอายุได้ประมาณ 3-4 เดือน หลังปลูกลงแปลง อายุตามสายพันธุ์ ให้สังเกตุดูที่เถาแก่จะออกแห้ง มีดอกออก ดินมีรอยแยกแตก สามารถจะขุดหัวออกมา แล้วเคาะดินออกให้หมด ระวังหัวเป็นแผล แล้วนำไปล้างดินออกให้สะอาด สะเด็ดน้ำให้แห้ง แล้วนำไปเก็บใส่ภาชนะ

วิธีเก็บรักษามันเทศ

จะนำหัวมันเทศ แล้วเราจะนำมาวางในที่แห้ง อากาศถ่ายเทสะดวก แล้วสามารถเก็บไว้ได้นาน