ปทุมมา

ปทุมมา

►ปทุมมา (Siam Tulip) เป็นพืชสมุนไพรไทย ที่เป็นที่รู้จักกันดี เป็นพืชตระกูลขิง เป็นพืชที่มีลำต้นอยู่ใต้ดินเรียกว่า “เหง้า” เป็นไม้ล้มลุก เหง้ามีลักษณะมีเหง้ามีเป็นข้อๆ และมีปล้องชัดเจน มีสีน้ำตาล ใบเดี่ยวออกเรียงสลับ มีลักษณะรูปหอก ทรงยาวรี ใบมีสีเขียว มีขนเล็กๆ ดอกออกเป็นช่อเชิงลด ก้านดอกมีสีเขียว โคนช่อดอกมีสีเขียว ดอกบานจากโคนถึงยอดบน กลีบดอกย่อยมีสีม่วง ปลายยอดช่อดอกมีสีแดงอมชมพู มีกลิ่นหอมเฉพาะ จะออกดอกออกใบในฤดูฝน ในฤดูหนาวและฤดูร้อนจะพักตัวอยู่ในดิน มีถิ่นกำเนิดในทวีปเอเชีย เป็นที่นิยมปลูกกันทั่วไปในประเทศไทย เป็นสมุนไพรไทยที่มาแต่โบราณ มีประโยชน์สรรพคุณทางยา นำมารักษาโรคต่างๆ ได้หลายอย่าง ใช้รับประทานดอก สามารถนำมาประกอบอาหาร เมนูต่างๆ ได้มากมายหลากหลายเมนู

พืชสมุนไพร
ปทุมมา : Siam Tulip

ปทุมมา : Siam Tulip Flower,Summer Tulip
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Curcuma alismatifolia Gagnep
อยู่ในวงค์ : Zingiberaceae

ปทุมมา (Pla-Tum-Ma) หรือเรียกว่า ทิวลิปสยาม,กระเจียวบัว,ขมิ้นโคก เป็นพืชสมุนไพร ที่เจริญเติบโตได้ง่ายๆ เป็นพืชล้มลุกมีอายุยืน ลำต้นตั้งตรงมีทรงพุ่ม ออกต้นเดี่ยวหรือแตกออกเป็นกอ ลำต้นมีลักษณะกลมๆ มีกาบใบล้อมรอบ ลำต้นอ่อนมีสีเขียวอ่อน ลำต้นแก่มีสีน้ำตาลอมเขียว มีเหง้าหัวใต้ดิน มีลักษณะมีเหง้ามีเป็นข้อๆ และมีปล้องชัดเจน มีสีน้ำตาล ใบเดี่ยวออกเรียงสลับ มีลักษณะรูปหอก ทรงยาวรี ใบมีสีเขียว มีขนเล็กๆ ดอกออกเป็นช่อเชิงลด ก้านดอกมีสีเขียว โคนช่อดอกมีสีเขียว ดอกบานจากโคนถึงยอดบน กลีบดอกย่อยมีสีม่วง ปลายยอดช่อดอกมีสีแดงอมชมพู มีกลิ่นหอมเฉพาะ ใช้รับประทานดอก จะออกดอกออกใบในฤดูฝน ในฤดูหนาวและฤดูร้อนจะพักตัวอยู่ในดิน

ลำต้น เป็นพืชล้มลุกมีอายุยืน ลำต้นตั้งตรงมีทรงพุ่ม ออกต้นเดี่ยวหรือแตกออกเป็นกอ ลำต้นมีลักษณะกลมๆ มีกาบใบล้อมรอบ ลำต้นอ่อนมีสีเขียวอ่อน ลำต้นแก่มีสีน้ำตาลอมเขียว

ราก มีระบบรากแขนง มีลักษณะกลมๆ ฝอยๆ ออกรอบๆ เหง้า มีสีน้ำตาล

เหง้า มีเหง้าหัวใต้ดิน มีลักษณะมีเหง้ามีเป็นข้อๆ และมีปล้องชัดเจน มีสีน้ำตาล

ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ มีลักษณะรูปหอก ทรงยาวรี ใบมีสีเขียว มีขนเล็กๆ

ดอก ออกเป็นช่อเชิงลด ก้านดอกมีสีเขียว โคนช่อดอกมีสีเขียว ดอกบานจากโคนถึงยอดบน กลีบดอกย่อยมีสีม่วง ปลายยอดช่อดอกมีสีแดงอมชมพู มีกลิ่นหอมเฉพาะ ใช้รับประทาน จะออกดอกออกใบในฤดูฝน ในฤดูหนาวและฤดูร้อนจะพักตัวอยู่ในดิน

ผล มีลักษณะรูปไข่ มีขนเล็กๆ จะเป็นผลแห้งแตกได้ เมล็ดเล็กๆ อยู่ข้างใน

เมล็ด อยู่ข้างในผล มีลักษณะรูปทรงหยดน้ำ เมล็ดเล็กๆ มีสีดำ

ประโยชน์สรรพคุณปทุมมา

มีคาร์โบไฮเดรต มีโพแทสเซียม มีฟอสฟอรัส มีวิตามินเอ มีวิตามินซี มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีวิตามินบี5 มีวิตามินบี6 มีแคลเซียม มีเหล็ก มีแมงกานีส มีโซเดียม มีไขมัน มีน้ำตาล มีโปรตีน มีสังกะสี มีพลังงาน มีแมกนีเซียม มีเส้นใย

แก้ท้องผูกท้องเฟ้อ แก้จุกเสียด แก้ปวดท้อง ช่วยย่อยอาหาร ช่วยขับลม ช่วยลดคอเลสเตอรอล เป็นยาระบาย ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง ช่วยบำรุงร่างกาย แก้ปวดเมื่อย แก้ตะคริว แก้เหน็บชา ใช้ฆ่าพยาธิ แก้โรคผิวหนัง

การปลูกและขยายพันธุ์ปทุมมา

ปทุมมาการปลูกทำได้ง่ายๆ ด้วยการปลูกเหง้าหัว จะขุดหลุมห่างกันประมาณ 20×20 ซม. แล้วนำเหง้าหัวมาใส่ลงไป แล้วนำดินกลบ รดน้ำ ในฤดูฝนก็จะมีดอกออกมาก่อน และมีหน่องอกโผล่ออกมามีใบตามออกมา

วิธีดูแลรักษาปทุมมา

ปทุมมาเป็นพืชที่ชอบดินร่วนซุย ชอบแดด เจริญได้ในดินแทบทุกชนิด ชอบดินชื้น แต่ไม่แฉะน้ำไม่ขัง มีระบบระบายน้ำได้ดี ต้องหมั่นรดน้ำให้ชุ่ม รดน้ำสม่ำเสมอ โดยรดน้ำเช้าเย็น ให้โดนแดดตลอดวัน จะทำให้โตได้เร็ว

การเก็บเกี่ยวผลผลิตปทุมมา

ดอกปทุมมาจะแทงมาจากลำต้นใต้ดินก่อน ในฤดูฝนก็จะมีดอกออกมาก่อน การเก็บเกี่ยว ให้ตัดที่ก้านดอกแล้วออกมา เมื่อปทุมมามีกอเจริญเติบโตได้เต็มที่แล้ว ในฤดูหนาวจะใบจะเหี่ยวแห้งไป สามารถขุดเหง้าหัวออกมาขยายแยกปลูก ต้องนำออกมาหรือแยกออกไปปลูกใหม่ จะช่วยให้ขยายกอใหญ่เพิ่มขึ้นด้วย เพื่อให้ต้นอ่อนโตขึ้นมาใหม่ เป็นการแตกหน่อ จะทำให้การปลูกปทุมมา และการขยายพันธ์ปทุมมาได้ผลผลิตมากขึ้น

วิธีเก็บรักษาปทุมมา

จะนำดอกปทุมมา นำมาล้างน้ำทำความสะอาด แล้วสะเด็ดน้ำออกให้แห้ง แล้วแพ็คเก็บไว้ใช้ได้นานๆ แล้วนำใส่ถุงพลาสติคแช่ตู้เย็น จะเก็บรักษาไว้ใช้ได้นาน

►ปทุมมา (Siam Tulip) มีเหง้าหัวใต้ดินสีน้ำตาล ในฤดูฝนก็จะมีดอกออกมาก่อน และมีหน่องอกโผล่ออกมามีใบตามออกมา ดอกออกเป็นช่อเชิงลด ก้านดอกมีสีเขียว โคนช่อดอกมีสีเขียว ดอกบานจากโคนถึงยอดบน กลีบดอกย่อยมีสีม่วง ปลายยอดช่อดอกมีสีแดงอมชมพู มีกลิ่นหอมเฉพาะ