มะยงชิด

มะยงชิด

►มะยงชิด (Plango) เป็นผลไม้มีลักษณะคล้ายกับมะปราง เป็นผลไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ เป็นทรงพุ่มทึบ ผลมีลักษณะรูปทรงไข่กลมรี โคนมนปลายรี ผิวเปลือกเกลี้ยงเป็นมันหนากว่ามะปราง ผลมีขนาดใหญ่กว่ามะปราง ไม่มียาง ผลอ่อนมีสีเขียว มีรสชาติเปรี้ยวจัด ผลสุกมีสีเหลืองอมส้ม เนื้อสุกมีสีเหลืองอมแดง หรือมีสีส้มอมแดง ตามสายพันธุ์ มีเนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ มีรสชาติหวานอมเปรี้ยว มีกลิ่นหอม มีเมล็ดแข็งทรงรี สีขาวนวลหรือสีม่วงอมชมพู อยู่ข้างในเนื้อ มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีการปลูกในหลายประเทศที่มีอากาศร้อน เป็นผลไม้ท้องถิ่นของไทย ที่นิยมปลูกกันมีหลายสายพันธุ์ มีคุณประโยชน์และมีสรรพคุณ ทางยาหลายอย่าง นำมาเป็นผลไม้ใช้รับประทาน ใช้ทำเครื่องดื่มต่างๆได้

พืชผลไม้สมุนไพร
มะยงชิด : Plango

มะยงชิด : Thai Plango
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Boueaburmanica Griff.
อยู่ในวงค์ : Anacardiaceae

มะยงชิด (Ma-Yong-Chid) เป็นผลไม้มีลักษณะคล้ายกับมะปราง เป็นผลไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ เป็นทรงพุ่มทึบ ใบใหญ่ยาวรี ดอกเป็นช่อมีสีเหลือง มีกลิ่นหอม ผลมีลักษณะรูปทรงไข่กลมรี โคนมนปลายรี ผิวเปลือกหนากว่ามะปราง เกลี้ยงเป็นมัน ผลมีขนาดใหญ่กว่ามะปราง ไม่มียาง ผลอ่อนมีสีเขียว มีรสชาติเปรี้ยวจัด ผลสุกมีสีเหลืองอมส้ม เนื้อสุกมีสีเหลืองอมแดง หรือมีสีส้มอมแดง ตามสายพันธุ์ มีเนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ มีรสชาติหวานอมเปรี้ยว มีกลิ่นหอม มีเมล็ดแข็งทรงรี สีขาวนวลหรือสีม่วงอมชมพู อยู่ข้างในเนื้อ มะยงชิดเป็นผลไม้ท้องถิ่นของไทย ปลูกกันมีหลายสายพันธุ์ ได้แก่ มะยงชิดมีรสชาติหวานมากกว่าเปรี้ยว มะยงห่างมีรสชาติเปรี้ยวมากกว่าหวาน

ลำต้น เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ เป็นทรงทึบ มีกิ่งก้านสูง ลำต้นมีลักษณะกลมๆ เป็นไม้เนื้อแข็ง เนื้อไม้มีสีเหลืองส้ม หรือสีเหลืองแดง มียางสีขาวทั่วลำต้น มีเปลือกต้นแข็งมีสีน้ำตาล

ราก เป็นระบบแก้ว มีลักษณะกลม แทงลึกลงในดิน มีรากแขนงและรากฝอยขนาดเล็กๆ แทงกระจาย บริเวณรอบๆลำต้น มีสีน้ำตาล

ใบ จะออกเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงตรงข้ามกันเป็นคู่ๆ ใบมีลักษณะทรงรี ใบใหญ่ยาวรีแหลม ผิวใบเรียบเป็นมัน ใบอ่อนมีสีม่วงแดง ใบแก่มีสีเขียวเข้ม

ดอก จะออกดอกเป็นช่อ มีดอกเล็ก กลีบดอกมีสีเหลือง มีกลีบเลี้ยงมีสีเขียวอมเหลือง มีกลิ่นหอม มีก้านดอกยาว ดอกจะออกตามปลายกิ่ง และแขนงกิ่ง

ผลมะยงชิด มีลักษณะรูปทรงไข่กลมรี โคนมนปลายรี เปลือกเกลี้ยงเป็นมันหนากว่ามะปราง ผลมีขนาดใหญ่กว่ามะปราง ไม่มียาง ผลอ่อนมีสีเขียว มีรสชาติเปรี้ยวจัด ผลสุกมีสีเหลืองอมส้ม เนื้อสุกมีสีเหลืองอมแดง หรือมีสีส้มอมแดง ตามสายพันธุ์ มีเนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ มีรสชาติหวานอมเปรี้ยว มีกลิ่นหอม มีเมล็ดแข็งทรงรี สีขาวนวลหรือสีม่วงอมชมพู อยู่ข้างในเนื้อ

เมล็ด มีลักษณะทรงรี จะอยู่ข้างในเนื้อ มีสีขาวนวลหรือสีม่วงอมชมพู ผิวเปลือกเมล็ดแข็ง มีเส้นใยหุ้มเมล็ดอยู่

ประโยชน์และสรรพคุณมะยงชิด

มีวิตามินเอ มีวิตามินซี มีธาตุแคลเซียม มีฟอสฟอรัส มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี5 มีวิตามินบี6 มีวิตามินบี9 มีโปรตีน มีธาตุเหล็ก มีธาตุแมกนีเซียม มีคาร์โบไฮเดรต มีเส้นใย มีโพแทสเซียม มีพลังงาน มีโซเดียม มีสังกะสี มีไขมัน มีแมงกานีส มีเบต้าแคโรทีน

ช่วยฟอกโลหิต ช่วยป้องกันโรคความดัน ช่วยป้องกันโรคเบาหวาน ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง ช่วยบำรุงผิวพรรณ ช่วยสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย ช่วยบำรุงสายตา ช่วยบำรุงกระดูก ช่วยบำรุงฟัน ช่วยป้องกันโรคเลือดออกตามไรฟัน แก้น้ำลายเหนียว แก้ปวดศรีษะ ช่วยถอนพิษสำแดง แก้ไข้กลับ แก้อาการเจ็บคอ

การปลูกขยายพันธุ์มะยงชิด

มะยงชิด สามารถปลูกได้ในดินทุกชนิด ดินร่วนปนทรายจะเติบโตได้ดี การปลูกทำได้หลายวิธี โดยใช้การตอนกิ่ง การเพาะเมล็ด การทาบกิ่ง การติดตา
ปลูกโดยการเพาะเมล็ด แล้วจะทำการทาบกิ่ง เป็นวิธีที่นิยมมากกว่าวิธีอื่น นำกิ่งพันธุ์เพาะชำในถุงพลาสติก รดน้ำให้ชุ่ม วางไว้ในที่แดดร่มๆ แล้วต้นจะเริ่มงอกยาวเพิ่มขึ้น แล้วใช้เวลาเพาะประมาณ 1 ปี ให้ต้นสมบูรณ์เต็มที่ แล้วจึงนำมาปลูกลงในแปลง ให้ระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 8×8 เมตร

การดูแลรักษามะยงชิด

มะยงชิดชอบอากาศร้อน ชอบแสงแดดเพียงพอ ต้องให้น้ำเพียงพอ ระบายน้ำดี ดินไม่แฉะ ช่วงปลูกแรกๆ ให้รดน้ำวันละครั้ง เมื่อเติบโตขึ้นก็ให้น้ำเป็นระยะๆ ให้ดูแลตัดแต่งกิ่งบ้างจะได้ไม่สูงเกิน

การเก็บเกี่ยวผลผลิตมะยงชิด

มะยงชิดจะให้ผลผลิต ใช้เวลาประมาณ 2-3 ปี จึงจะออกผลผลิต ให้สังเกตผลสุก เปลือกมีสีเหลืองอมส้มทั่วผล มีกลิ่นหอม แสดงว่าผลสุก แล้วให้เก็บโดยให้ใช้กรรไกรตัดขั้ว แล้วต้องระวังการทำหล่น อาจทำให้ผลช้ำเสียหายได้ แล้วจะนำมาพักบ่มไว้ ให้ผลสุกหวานหอมยิ่งขี้น

การเก็บรักษามะยงชิด

เราจะนำมะยงชิดที่สุกเต็มที่ แล้วนำมาวางไว้ในที่อากาศถ่ายเท จะเก็บรักษาไว้ได้นาน โดยไม่ต้องแช่ตู้เย็น