มะตูม
►มะตูม (Bael) เป็นไม้ยืนต้น ขนาดกลาง เป็นใบประกอบ โคนก้านใบใหญ่ ใบออกเรียงเวียน มีใบย่อย 3 ใบ ผลมีลักษณะทรงกลมรี มีผิวเรียบ ผลอ่อนเปลือกจะมีสีเขียว ผลแก่มีสีเขียวอมเหลือง ผลสุกแก่มีสีเหลือง มีเปลือกหนาแข็งไม่แตก ข้างในจะมีเนื้อนุ่ม สีเหลืองหรือสีเหลืองอมส้ม มีเมล็ดเรียงเป็นวงกลมรอบๆแกนผล ข้างในมียางใสเหนียว จะมีเส้นใยนุ่มหุ้มเมล็ดอยู่ รสชาติหวานหอม มีกลิ่นหอม ใช้รับประทาน มีถิ่นกำเนิดในทวีปเอเชีย และต่อมาได้มีปลูกในหลายประเทศทั่วโลก ประเทศไทยนั้นจะปลูกทั่วทุกภาคและปลูกได้ทุกฤดู มีประโยชน์และสรรพคุณ ทางยาหลายอย่าง นำมาเป็นเครื่องดื่ม นำมาประกอบอาหาร ได้หลายเมนู
พืชผลไม้สมุนไพร
มะตูม : Bael
มะตูม : Bengal Quince
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Aegle marmelos
อยู่ในวงศ์ : Rutaceae
มะตูม (Ma-Toom) เป็นไม้ยืนต้น ขนาดกลาง มีลำต้นเดี่ยว ตั้งตรง ลำต้นมีลักษณะกลมๆ เปลือกแข็งหนาและเหนียว มีหนามแหลมคมตามกิ่ง เปลือกมีสีเทา เป็นใบประกอบ โคนก้านใบใหญ่ ใบออกเรียงเวียน มีใบย่อย 3 ใบ มีลักษณะทรงรี เล็กๆ โคนใบมน และปลายใบปลายแหลม ขอบใบเรียบ ใบอ่อนสีขียวอ่อนหรือสีชมพู มีขนอ่อนๆ ใบแก่มีสีเขียว ใบเรียบมัน มีกลิ่นหอม ดอก อยู่เป็นช่อ ออกที่ตามซอกใบและปลายกิ่ง ก้านดอกสั้น อยู่เป็นกระจุก มีดอกย่อย มีลักษณะทรงกลมเล็กๆ มี 5 กลีบ มีสีเขียวอ่อนหรือสีเหลืองนวล เกสรเป็นเส้นเล็กๆ มีสีเหลืองนวล มีกลิ่นหอม ผลมีลักษณะทรงกลมรี มีผิวเรียบ ผลอ่อนเปลือกจะมีสีเขียว ผลแก่มีสีเขียวอมเหลือง ผลสุกแก่มีสีเหลือง มีเปลือกหนาแข็งไม่แตก ข้างในจะมีเนื้อนุ่ม เนื้อสีเหลืองหรือสีเหลืองอมส้ม มีเมล็ดเรียงเป็นวงกลมรอบๆแกนผล ข้างในมียางใสเหนียว จะมีเส้นใยนุ่มหุ้มเมล็ดอยู่ รสชาติหวานหอม มีกลิ่นหอม ใช้รับประทาน
ลำต้น เป็นไม้ยืนต้น ขนาดกลาง มีลำต้นเดี่ยว ตั้งตรง ลำต้นมีลักษณะกลมๆ เปลือกแข็งหนาและเหนียว มีหนามแหลมคมตามกิ่ง เปลือกมีสีเทา
ราก มีระบบรากแก้ว แทงลึกลงในดิน มีลักษณะกลมๆ จะมีรากแขนงรากฝอยเล็กๆ ออกรอบๆ มีสีน้ำตาล
ใบ เป็นใบประกอบ โคนก้านใบใหญ่ ใบออกเรียงเวียน มีใบย่อย 3 ใบ มีลักษณะทรงรี เล็กๆ โคนใบมน และปลายใบปลายแหลม ขอบใบเรียบ ใบอ่อนสีขียวอ่อนหรือสีชมพู มีขนอ่อนๆ ใบแก่มีสีเขียว ใบเรียบมัน มีกลิ่นหอม ใช้รับประทาน
ดอก อยู่เป็นช่อ ออกที่ตามซอกใบและปลายกิ่ง ก้านดอกสั้น อยู่เป็นกระจุก มีดอกย่อย มีลักษณะทรงกลมเล็กๆ มี 5 กลีบ มีสีเขียวอ่อนหรือสีเหลืองนวล เกสรเป็นเส้นเล็กๆ มีสีเหลืองนวล มีกลิ่นหอม
ผล มีลักษณะทรงกลมรี มีผิวเรียบ ผลอ่อนเปลือกจะมีสีเขียว ผลแก่มีสีเขียวอมเหลือง ผลสุกแก่มีสีเหลือง มีเปลือกหนาแข็งไม่แตก ข้างในจะมีเนื้อสีเหลืองหรือ สีเหลืองอมส้ม มีเนื้อนุ่ม มีเมล็ดเรียงเป็นวงกลมรอบๆแกนผล ข้างในมียางใสเหนียว จะมีเส้นใยนุ่มหุ้มเมล็ดอยู่ รสชาติหวานหอม มีกลิ่นหอม ใช้รับประทาน
เมล็ด มีเมล็ดอยู่ข้างใน เรียงเป็นวงกลมรอบๆ แกนผล มียางใสเหนียวหุ้มเมล็ดอยู่ เมล็ดมีลักษณะทรงรีแบน มีเส้นใยนุ่มหุ้มอยู่ มีสีน้ำตาลอ่อน
ประโยชน์และสรรพคุณมะตูม
มีฟอสฟอรัส มีวิตามินเอ มีวิตามินซี มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีวิตามินบี5 มีวิตามินบี6 มีแคลเซียม มีเหล็ก มีแมกนีเซียม มีคาร์โบไฮเดรต มีสังกะสี มีไขมัน มีโปรตีน มีโพแทสเซียม มีกรดอะมิโน มีสังกะสี มีเส้นใย มีพลังงาน
แก้ท้องร่วง แก้ท้องเสีย แก้ท้องอืด แก้ท้องเฟ้อ ช่วยบำรุงลำไส้ ช่วยบำรุงกำลัง แก้บิด เป็นยาระบาย ช่วยขับลมในลำไส้ ช่วยขับน้ำดี แก้ไข้มาลาเรีย แก้บวม แก้ปากเปื่อย แก้ไข้ แก้ไอ แก้เจ็บคอ แก้หวัด ช่วยขับเสมหะ แก้เจ็บปาก แก้ปากเปื่อย ช่วยรักษาแผลในปาก แก้ร้อนใน แก้ฝี ช่วยเจริญอาหาร แก้มูกเป็นเลือด แก้ตาบวม แก้ตาอักเสบ ช่วยบำรุงสายตา แก้หอบหืด ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยฆ่าแบคทีเรีย ช่วยบำรุงหัวใจ ช่วยลดความดันโลหิตสูง ช่วยบำรุงสมอง ช่วยป้องกันอัลไซเมอร์ ช่วยบำรุงความจำ ช่วยบำรุงกำลัง ช่วยขับพยาธิ แก้กระหายน้ำ แก้พิษ แก้อาเจียน แก้บวมน้ำ
การปลูกและขยายพันธุ์มะตูม
มะตูมสามารถเจริญเติบโต ในดินทุกชนิด ชอบดินร่วน ดินที่มีความชุ่มชื้นพอเหมาะ น้ำไม่ขัง ปลูกได้ทั่วทุกภูมิภาค และปลูกได้ทุกฤดูในประเทศไทย เป็นพืชที่ทนทานต่อความแห้งแล้งได้ดี การปลูกโดยจะใช้เมล็ด ตอนกิ่ง และเสียบกิ่ง ปลูกให้มีระยะห่างประมาณ 4×6 ม.
วิธีดูแลรักษามะตูม
มะตูมเป็นพืชที่ทนทาน ต่อความแห้งแล้งได้ดี ระยะแรกโดยให้รดน้ำทุกวัน ให้โดนแดดตลอดได้ จะเจริญเติบโตได้ดี ต้องการระบายน้ำดี น้ำไม่ขัง เมื่อเริ่มเติบโตขึ้นให้ลดการรดน้ำลง เป็นพืชที่ทนทานต่อความแห้งแล้งได้ดี
การเกี่ยวเก็บผลผลิตมะตูม
เมื่อมะตูมจะเกี่ยวเก็บผลผลิต มีอายุประมาณ 4-5 ปี หลังการปลูก เมื่อผลเริ่มโตเต็มที่ ให้ตัดผลได้ ผลสุกแก่มีสีเหลือง ใช้รับประทานเนื้อ ผลแก่มีสีเขียวอมเหลือง มีอายุประมาณ 4-7 เดือน ให้ตัดผลนำมาหั่นเป็นชิ้นๆ บางๆ ตามขวาง นำมาตากแดดให้แห้ง ใช้ทำน้ำดื่ม
วิธีเก็บรักษามะตูม
จะนำผลมะตูม นำมาหั่นเป็นชิ้นๆ บางๆ ตามขวาง นำมาตากแดดให้แห้ง ใช้ทำน้ำดื่ม แล้วจะสามารถเก็บไว้ได้นาน
Be the first to comment