แค

แค

►แค (Agasta) เป็นพืชผักสมุนไพร เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีทรงพุ่ม อยู่ตระกูลเดียวกับโสน ดอกมีลักษณะคล้ายดอกถั่ว กลีบดอกมีสีขาว หรือสีแดง ตามสายพันธุ์ ดอกมีรสชาติหวาน มีเกสรสีขาวยาว เกสรมีรสขม ก้านช่อดอกยาว มีกลิ่นหอม ดอกออกบริเวณซอกใบ ผลเป็นฝัก มีลักษณะกลมเรียวยาว มีสีเขียว มีเมล็ดกลมแบนเล็กๆ เรียงอยู่ข้างใน มีถิ่นกำเนิดในประเทศอินเดีย และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และได้มีปลูกกันในหลายประเทศทั่วโลก ในเป็นไม้พื้นบ้านในประเทศไทย มีประโยชน์และสรรพคุณ ทางยาหลายอย่าง ใช้ยอดอ่อน ดอก ฝักอ่อน ประกอบอาหารเมนูต่างๆ ได้หลายเมนู

พืชผักสมุนไพร
แค : Agasta

แค : Sesban,Vegetable humming bird
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Sesbania grandiflora
อยู่ในวงศ์ : Fabaceae

แค (Ka) เป็นพืชผักสมุนไพร เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีทรงพุ่ม อยู่ตระกูลเดียวกับโสน มีลำต้นเดี่ยว มีสีน้ำตาล ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก มีสีเขียว ดอกออกเป็นช่อ ดอกมีลักษณะคล้ายดอกถั่ว กลีบดอกมีสีขาว หรือสีแดง ตามสายพันธุ์ ดอกมีรสชาติหวาน มีเกสรสีขาวยาว เกสรมีรสขม ก้านช่อดอกยาว มีกลิ่นหอม ดอกออกบริเวณซอกใบ ผลเป็นฝัก มีลักษณะกลมเรียวยาว มีสีเขียว มีเมล็ดกลมแบนเล็กๆ เรียงอยู่ข้างในฝักจำนวนมาก ฝักแก่แตกออกได้ ใช้ยอดอ่อน ดอก ฝักอ่อน ประกอบอาหารเมนูต่างๆ ได้หลายเมนู เป็นต้นไม้พื้นบ้านในประเทศไทย มีปลูกสองสายพันธุ์ คือ พันธุ์ดอกสีแดง และพันธุ์ดอกสีขาว

ลำต้น เป็นต้นไม้พื้นบ้าน ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีทรงพุ่ม มีลำต้นเดี่ยว มีลักษณะกลมๆ เนื้อไม้อ่อนเปลือกในสีชมพู แตกกิ่งก้านได้มาก เปลือกต้นหนาขรุขระ มีสีน้ำตาล

ใบ เป็นใบประกอบขนนก มีใบย่อย ออกเรียงสลับ เป็นคู่ตรงข้ามกัน มีลักษณะทรงเรียวรี ขนานปลายใบมน ขอบใบเรียบ ใบมีสีเขียว ใช้ยอดอ่อนใบอ่อน ประกอบอาหารเมนูต่างๆ ได้ มีรสชาติหวาน

ราก เป็นระบบรากแก้ว มีลักษณะกลมๆ แทงลึกลงในดิน มีรากแขนงและรากย่อย รากออกตามรอบๆลำต้น มีสีน้ำตาล

ดอก ดอกออกเป็นช่อ ดอกมีลักษณะคล้ายดอกถั่ว กลีบดอกมีสีขาว หรือสีแดง ตามสายพันธุ์ ดอกมีรสชาติหวาน มีเกสรสีขาวยาว เกสรมีรสชาติขม ก้านช่อดอกยาว มีกลิ่นหอม ดอกออกบริเวณซอกใบ

ผล เป็นฝัก มีลักษณะกลมเรียวยาว มีสีเขียว มีรสชาติหวานกรอบ มีเมล็ดกลมแบนเล็กๆ เรียงอยู่ข้างในฝักจำนวนมาก ฝักแก่แตกออกได้ ใช้ฝักอ่อนประกอบอาหารเมนูต่างๆ ได้

เมล็ด มีขนาดเล็กๆจำนวนมาก เรียงอยู่ภายในฝัก เมล็ดมีลักษณะกลมแบนเล็กๆ คล้ายเมล็ดถั่ว เปลือกเมล็ดแข็งผิวเรียบ มีสีน้ำตาล

ประโยชน์และสรรพคุณแค

มีวิตามินซี มีวิตามินเค มีโพแทสเซียม มีวิตามินเอ มีแคลเซียม มีฟอสฟอรัส มีเหล็ก มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีวิตามินบี5 มีเบตาแคโรทีน มีคาร์โบไฮเดรต มีโปรตีน มีพลังงาน มีไขมัน มีเส้นใย มีโซเดียม มีไนอะซีน

ช่วยดับพิษร้อน ช่วยถอนพิษไข้ แก้ไข้ ช่วยลดไข้ ช่วยบำรุงอาหาร แก้ท้องร่วง แก้ท้องเดิน แก้บิด ช่วยรักษามูกเป็นเลือด ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง ช่วยบำรุงสายตา ช่วยบำรุงกระดูก ช่วยทำให้อาเจียน แก้ร้อนใน ช่วยรักษาแผลมีหนอง แก้ฟกช้ำ แก้ปวดฟัน ช่วยรักษาตานขโมย แก้รำมะนาด

การปลูกและขยายพันธุ์แค

แคเป็นพืชที่เจริญได้ ในดินแทบทุกชนิด ชอบดินร่วนปนทรายจะเจริญได้ดี การปลูกสามารถปลูกได้ คือใช้เมล็ดพันธุ์ นำมาเพาะในถุงเพาะชำ เมื่อต้นกล้ามีอายุประมาณ 30 วัน แล้วจึงทำการย้ายต้นกล้า นำมาปลูกลงในแปลงดิน ปลูกระยะห่างระหว่างต้น ประมาณ 2×2 เมตร

วิธีดูแลรักษาแค

แคเป็นพืชที่ชอบระบายน้ำดี น้ำไม่ขัง ชอบแสงแดด ระยะแรกต้องให้น้ำทุกวัน เมื่อต้นโตแล้ว ให้เว้นการให้น้ำได้ ลดปริมาณการให้น้ำลง ต้องทำการตัดแต่งกิ่ง เพื่อให้ผลผลิตเพิ่มขึ้น

การเก็บเกี่ยวผลผลิตแค

การเก็บเกี่ยวผลผลิตใบแค มีอายุได้ประมาณ 6 เดือน หลังปลูก แคจะออกดอกเมื่อมีอายุได้ประมาณ 1 ปี หลังปลูก จะเก็บดอกแคที่ตูมยังไม่บาน ใช้กรรไกรตัดขั้วออกมา แล้วนำมาใส่ในภาชนะที่เตรียมไว้ และสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้เรื่อยๆ

วิธีเก็บรักษาแค

จะนำดอกแค แล้วนำมาล้างน้ำให้สะอาด เราจะมีวิธีเก็บรักษาให้สดนานๆ คือให้ล้างน้ำให้สะอาดดี แล้วให้สะเด็ดน้ำออกให้หมด แล้วนำมาห่อด้วยกระดาษหรือผ้าขาวบาง แล้วใส่ถุงหรือกล่องพลาสติก แล้วนำไปแช่ตู้เย็น จะเก็บไว้ได้นาน