ละมุด

ละมุด

►ละมุด (Sapodilla) เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง เป็นทรงพุ่มทึบ ผลมีลักษณะรูปไข่ ปลายรีแหลม ผิวเปลือกบาง ผลอ่อนมีสีเขียว มียางสีขาวขุ่น ผลสุกมีสีน้ำตาล มีไคลปกคลุมทั่วผล ไม่มียาง เนื้อมีสีน้ำตาล จะมีเมล็ดรียาวสีดำ อยู่ข้างในเนื้อ มีเนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ มีรสชาติหวานฉ่ำ มีกลิ่นหอม มีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกากลาง ประเทศเม็กซิโก ประเทศอินเดีย และเป็นที่นิยมปลูกกันมาก ในหลายประเทศที่มีอากาศร้อน ละมุดที่ปลูกในประเทศไทยมีหลายพันธุ์ มีคุณประโยชน์และมีสรรพคุณ ทางยาหลายอย่าง นำมาเป็นผลไม้ใช้รับประทาน ใช้ทำเครื่องดื่มต่างๆได้

พืชผลไม้สมุนไพร
ละมุด : Sapodilla

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Manilkara zapota
อยู่ในวงค์ : Sapotaceae

ละมุด เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ต้นเป็นทรงพุ่มทึบ เป็นใบเดี่ยวยาวรี ดอกออกเป็นช่อ ผลมีลักษณะรูปไข่ ปลายรีแหลม ผิวเปลือกบาง ผลอ่อนมีสีเขียว มียางสีขาวขุ่น ผลสุกมีสีน้ำตาล มีไคลปกคลุมทั่วผล ไม่มียาง เนื้อมีสีน้ำตาล จะมีเมล็ดรียาวสีดำ อยู่ข้างในเนื้อ มีเนื้อนุ่มชุ่มน้ำ มีรสชาติหวานฉ่ำ มีกลิ่นหอม ละมุดที่ปลูกในประเทศไทย มีหลายสายพันธุ์

ลำต้น เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง เป็นทรงพุ่มทึบ มีกิ่งก้านขยายกว้าง ลำต้นมีลักษณะกลมๆ เป็นไม้เนื้อแข็งเหนียว มีเปลือกแข็ง มียางสีขาวทั่วลำต้น เปลือกต้นอ่อนมีสีน้ำตาล เปลือกต้นแก่มีสีเทา

ราก เป็นระบบแก้ว มีลักษณะกลมๆ แทงลึกลงในดิน มีรากแขนงรากฝอยขนาดเล็กๆ แทงกระจายรอบๆ บริเวณรอบๆลำต้น มีสีน้ำตาล

ใบ จะออกเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงตรงข้ามกัน ใบมีลักษณะทรงยาวรี ผิวใบเรียบเป็นมัน ด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างมีสีอ่อนกว่า

ดอก จะออกดอกเป็นช่อ กลีบดอกมีสีเหลืองนวล กลีบเลี้ยงมีสีเขียวอมเหลือง มีกลิ่นหอม มีก้านดอกยาว ดอกจะออกตามซอกใบ หรือใกล้ปลายกิ่ง

ผล มีลักษณะรูปไข่ ปลายรีแหลม ผิวเปลือกบาง ผลอ่อนมีสีเขียว มียางสีขาวขุ่น มีรสฝาด ผลสุกมีสีน้ำตาล มีไคลปกคลุมทั่วผล ไม่มียาง เนื้อมีสีน้ำตาล จะมีเมล็ดรียาวสีดำ อยู่ข้างในเนื้อ มีเนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ มีรสชาติหวานฉ่ำ มีกลิ่นหอม

เมล็ด มีลักษณะทรงรียาว หัวท้ายแหลม จะอยู่ข้างในเนื้อ มีสีดำผิวเรียบลื่นแข็ง มี 3-5 เมล็ดต่อผล

ประโยชน์และสรรพคุณละมุด

มีวิตามินเอ มีวิตามินซี มีธาตุแคลเซียม มีฟอสฟอรัส มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี5 มีวิตามินบี6 มีวิตามินบี9 มีโปรตีน มีธาตุเหล็ก มีธาตุแมกนีเซียม มีคาร์โบไฮเดรต มีเส้นใย มีโพแทสเซียม มีพลังงาน มีโซเดียม มีสังกะสี มีไขมัน มีเบต้าแคโรทีน

ช่วยป้องกันโรคหวัด ใช้เป็นยาบำรุงกำลัง ช่วยบำรุงร่างกาย ช่วยให้สดชื่น แก้โรคบิด ช่วยถ่ายพยาธิ ช่วยระบบขับถ่าย แก้ท้องผูก ช่วยป้องกันโรคมะเร็งลำไส้ ช่วยบำรุงสายตา ช่วยสมานแผล ช่วยบำรุงกระดูก ช่วยบำรุงฟัน ช่วยย่อยอาหาร ช่วยบำรุงกล้ามเนื้อ ช่วยบำรุงหัวใจ ช่วยบำรุงผวพรรณ

ข้อควรระวัง ละมุดมีน้ำตาลมาก สำหรับผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน ไม่ควรรับประทานมากเกินไป

การปลูกขยายพันธุ์ละมุด

ละมุดสามารถปลูกได้ในดินทุกชนิด ดินร่วนปนทรายจะเติบโตได้ดี การปลูกละมุดทำได้หลายวิธี โดยใช้การตอนกิ่ง การเสียบยอด การเพาะเมล็ด การทาบกิ่ง
ปลูกโดยวิธีการตอนกิ่งจะนิยมมากกว่า นำกิ่งพันธุ์เพาะชำในถุงพลาสติก รดน้ำให้ชุ่ม วางไว้ในที่แดดร่มๆ แล้วต้นจะเริ่มงอกยาวเพิ่มขึ้น แล้วใช้เวลาเพาะประมาณ 1 ปี เพื่อให้ต้นละมุดสมบูรณ์เต็มที่ แล้วจึงนำมาปลูกลงในแปลง ให้ระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 8×8 เมตร

การดูแลรักษาละมุด

ละมุดชอบอากาศร้อน ชอบแสงแดดเพียงพอ ต้องให้น้ำเพียงพอ ระบายน้ำดี ดินไม่แฉะ ช่วงปลูกแรกๆ ให้รดน้ำวันละครั้ง เมื่อเติบโตขึ้นก็ให้น้ำเป็นระยะๆ ให้ดูแลตัดแต่งกิ่งบ้างจะได้ไม่สูงเกิน

การเก็บเกี่ยวผลผลิตละมุด

ละมุดจะให้ผลผลิตใช้เวลาประมาณ 3-4 ปี จึงจะออกผลผลิต และจะออกผลผลิตเรื่อยๆ ตลอดทั้งปี สังเกตุที่ขนาดผลโตเต็มที่ มีเปลือกสีน้ำตาลทั่วผล แสดงว่าผลสุก แล้วให้เก็บโดยให้ใช้กรรไกรตัดขั้ว แล้วต้องระวังการทำหล่น อาจทำให้เสียหายได้ แล้วจะนำมาพักบ่มไว้ให้ผลสุกเต็มที่

การเก็บรักษาละมุด

เราจะนำละมุดที่สุกเต็มที่ แล้วนำมาวางไว้ในที่อากาศถ่ายเท จะเก็บรักษาไว้ได้นาน โดยไม่ต้องแช่ตู้เย็น