ใบบัวบก

ใบบัวบก

►ใบบัวบก (Gotu Kola) เป็นพืชผักสมุนไพร ที่เป็นที่รู้จักกันดี เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก มีอายุยืน ใบมีลักษณะกลมเล็กๆ มีใบคล้ายใบบัว มีสีเขียว มีรสชาติหวานขม มีกลิ่นฉุนเฉพาะตัว มีถิ่นกำเนิดในทวีปเอเชีย เป็นที่นิยมปลูกกันทั่วไป ในหลายประเทศ เป็นพืชผักสมุนไพรไทย ที่มีมาแต่โบราณ มีประโยชน์และสรรพคุณ หลายอย่าง ใช้ทำเมนูเครื่องดื่มต่างๆได้ นำมารับประทานเป็นผักเคียงได้

พืชผักสมุนไพร
ใบบัวบก : Gotu Kola

ใบบัวบก : Asiatic Pennywort,Hydrocotyle,Tiger Herbal
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Centella asiatica
อยู่ในวงค์ : Apiaceae

ใบบัวบก (Bai-Bua-Bok) เป็นพืชผักสมุนไพร เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก มีอายุยืน เจริญเติบโตได้ง่าย มีลำต้นจะถูกห่อหุ้มไปด้วย ก้านใบยาวโดยรอบ ใบมีลักษณะกลมเล็กๆ มีใบคล้ายใบบัว ขอบใบจะมีรอยหยักรอบนอก มีสีเขียว มีรสชาติหวานขม มีกลิ่นฉุนเฉพาะตัว และมีก้านใบยาวรองรับ ดอกมีลักษณะคล้ายร่ม ก้านช่อดอกสั้น กลีบดอกจะมีสีม่วงอมแดง ผลดิบจะมีสีแดง ผลแก่สีน้ำตาลแตกออกได้ นิยมนำมาทำเมนูเครื่องดื่มต่างๆได้

ลำต้น เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก มีอายุยืน เลื้อยแผ่ตามดิน ลำต้นกลมเล็กๆ มีออกเป็นข้อๆต่อกันออกมา มีก้านใบออกเป็นกระจุกตามข้อต่อ มีสีเขียว

ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ มีลักษณะกลมเล็กๆ คล้ายใบบัว ผิวใบเรียบ ขอบใบมีรอยหยัก มีก้านใบยาวรองรับ มีสีเขียว ก้านใบจะออกเป็นกระจุกตามข้อต่อ

ราก เป็นระบบรากแก้ว มีลักษณะกลมๆ แทงลงลึกในดิน มีรากแขนงและรากฝอยเล็กๆ และสามารถมีรากแตกออกตามข้อต่อได้ มีสีน้ำตาล

ดอก ออกเป็นช่อ มีลักษณะคล้ายร่ม ก้านช่อดอกสั้น กลีบดอกจะมีสีม่วงอมแดง

ผล มีลักษณะแบนรีเล็กๆ ไม่มีเนื้อ ผลอ่อนมีสีแดง ผลแก่มีสีน้ำตาล แตกออกได้

เมล็ด มีลักษณะรีเล็กๆ อยู่ในผลแก่ แล้วจะแตกออก เมล็ดมีสีน้ำตาล

ประโยชน์และสรรพคุณใบบัวบก

มีโปรตีน มีคาร์โบไฮเดรต มีวิตามินเอ มีวิตามินซี มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีแคลเซียม มีฟอสฟอรัส มีเหล็ก มีไขมัน มีพลังงาน มีเส้นใย มีเบต้าแคโรทีน มีแคลเซียม มีโพแทสเซียม

แก้อาการอ่อนเพลีย ช่วยบำรุงสมอง ช่วยบำรุงความจำ ช่วยกล่อมประสาท ช่วยรักษาแผล แก้แผลอักเสบ ช่วยสมานแผล ช่วยรักษาโรคผิวหนัง ช่วยรักษาแผลไฟไหม้ ช่วยรักษาฝีหนอง ช่วยรักษาแผลสด ช่วยย่อยอาหาร แก้ท้องอืด ช่วยขับลม ช่วยรักษาแผลในกระเพาะ ช่วยรักษาแผลในลำไส้ แก้ลมชัก เป็นยาอายุวัฒนะ แก้ปวดศรีษะ แก้วิงเวียน ช่วยป้องกันโรคหัวใจ ช่วยบำรุงโลหิต ช่วยรักษาโรคโลหิตจาง แก้หอบหืด แก้บิด ช่วยขับลม แก้แมลงสัตว์กัดต่อย ช่วยป้องกันเชื้อรา ช่วยรักษากลากเกลื้อน ช่วยป้องกันโรคเบาหวาน ช่วยขับปัสสาวะ แก้กระหายน้ำ

การปลูกและขยายพันธุ์ใบบัวบก

ใบบัวบกเป็นพืชที่เจริญได้ดี ในดินแทบทุกชนิด ชอบดินที่มีความชุ่มชื้น การปลูกโดยใช้ลำต้น และเมล็ด
การปลูกใช้ลำต้น ที่มีข้อและมีรากและยอดอ่อนติดมาด้วยจะดี แล้วนำมาปลูกลงในแปลงดินที่เตรียมไว้ แล้วรดน้ำให้ชุ่มชื้น ประมาณ 15 วัน ต้นจะเจริญเติบโตขึ้น

วิธีดูแลรักษาใบบัวบก

ใบบัวบกเป็นพืชที่ชอบน้ำ จะสามารถเจริญเติบโตได้ดี ทั้งในที่ร่มและมีแสงแดด ต้องดูแลรดน้ำเสมอ และโดนแดดได้ตลอดวัน โดยรดน้ำเช้าเย็น จะทำให้ใบบัวบกเติบโตได้เร็ว

การเก็บเกี่ยวผลผลิตใบบัวบก

ใบบัวบกจะให้ผลผลิต ใช้เวลาประมาณ 2-3 เดือน ก็จะเก็บผลผลิตใบบัวบกได้ โดยจะเก็บทั้งลำต้น หรือตัดใบออกมาตามชอบ แล้วนำมาล้างน้ำให้สะอาด แล้วนำมาห่อด้วยกระดาษหรือผ้าขาวบาง แล้วนำบรรจุในภาชนะที่เตรียมไว้ สามารถเก็บผลผลิต ได้ตลอดทุกๆ 2-3 เดือน

วิธีเก็บรักษาใบบัวบก

จะนำใบบัวบก นำมาล้างให้สะอาด โดยเฉพาะตรงโคนราก จะมีขี้ดินและสิ่งสกปรกติดอยู่มาก ให้แช่น้ำพักไว้ แล้วนำมาล้างน้ำให้สะอาด ก้านใบต้องเด็ดออกมาล้างทีละก้าน ส่วนตรงรากล้างออกเบาๆมือ เราจะมีวิธีเก็บรักษาให้สดนานๆ คือให้ล้างน้ำให้สะอาดดี แล้วให้สะเด็ดน้ำออกให้หมด แล้วนำมาห่อด้วยกระดาษหรือผ้าขาวบาง แล้วใส่ถุงหรือกล่องพลาสติก แล้วนำไปแช่ตู้เย็น จะเก็บไว้ใช้ได้นาน