ส้มจี๊ด

ส้มจี๊ด

►ส้มจี๊ด (Kumquat) เป็นพืชตระกูลส้มชนิดหนึ่ง เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก กิ่งมีหนามแหลมคม ผลมีลักษณะทรงกลม มีขนาดเล็ก เปลือกหนาผิวเรียบเกลี้ยงลื่น ใช้เปลือกรับประทานได้ ผลอ่อนมีสีเขียว เมื่อผลสุกจะมีสีส้ม มีเนื้อฉ่ำน้ำสีส้ม อยู่ข้างในแยกเป็นกลีบเล็กๆ มีรสชาติเปรี้ยวจัด มีกลิ่นหอมสดชื่น มีถิ่นกำเนิดในประเทศจีน เป็นผลไม้มงคลของจีนด้วย เป็นที่นิยมปลูกกันมากหลายประเทศ ส้มจี๊ดที่ปลูกในประเทศไทย ที่ภาคใต้และภาคตะวันออก มีปลูกหลายพันธุ์ มีคุณประโยชน์และสรรพคุณ ทางยาหลายอย่าง นำมาประกอบอาหารเมนูต่างๆ ใช้ทำเป็นเครื่องดื่มต่างๆได้

พืชผลไม้สมุนไพร
ส้มจี๊ด : Kumquat

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Citrus Japonica Thunb
อยู่ในวงค์ : Rutaceae

ส้มจี๊ด (Som-Chit) เป็นพืชตระกูลส้มชนิดหนึ่ง หรือมีอีกชื่อเรียกว่าส้มกิมจ๊อ เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก ลำต้นมีทรงพุ่ม กิ่งมีหนามคมแหลม ใบเลี้ยงเดี่ยว ใบมีลักษณะรูปไข่ยาวรี ดอกมีสีขาว มีกลิ่นหอม ผลมีลักษณะทรงกลม มีขนาดเล็ก เปลือกหนาผิวเรียบเกลี้ยงลื่น ใช้เปลือกรับประทานได้ ผลอ่อนมีสีเขียว เมื่อผลสุกจะมีสีส้ม มีเนื้อฉ่ำน้ำสีส้ม อยู่ข้างในแยกเป็นกลีบเล็กๆ มีรสชาติเปรี้ยวจัด มีกลิ่นหอมสดชื่น ส้มจี๊ดที่นิยมปลูกในประเทศไทย ที่ภาคใต้และภาคตะวันออก มีปลูกหลายพันธุ์

ลำต้น เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก ลำต้นมีทรงพุ่มขนาดกลาง มีกิ่งก้านขยายแน่น เป็นเนื้อไม้แข็ง เปลือกมีผิวเรียบ มีกิ่งมีหนามแหลมคม เปลือกมีสีน้ำตาล

ใบ เป็นใบเลี้ยงเดี่ยว มีลักษณะทรงไข่ยาวรี ปลายใบแหลม ใบมีสีเขียวแก่ พื้นผิวใบเรียบเกลี้ยงเป็นมัน ค่อนข้างหนา มีกลิ่นหอมมาก เพราะมีต่อมน้ำมันอยู่ ใบด้านบนมีสีเข้ม ใต้ใบมีสีอ่อนกว่า

กิ่ง มีลักษณะกลมๆ จะมีใบและมีหนามแหลมคมอยู่ทั่วๆ ไป มีกิ่งก้านขยายแน่น มีสีเขียวเข้ม

ราก เป็นระบบแก้ว มีลักษณะกลม แทงลึกลงในดิน มีรากแขนงและรากฝอยขนาดเล็กๆ แทงกระจาย บริเวณรอบๆลำต้น มีสีน้ำตาล

ดอก ออกดอกเดี่ยว จะมีดอกรวมอยู่เป็นกระจุก กลีบดอกมีสีขาว และมีกลิ่นหอมมาก ออกตามซอกใบและปลายยอดกิ่ง

ผล มีลักษณะทรงกลม มีขนาดเล็ก เปลือกหนาผิวเรียบเกลี้ยงลื่น ใช้เปลือกรับประทานได้ ผลอ่อนมีสีเขียว เมื่อผลสุกจะมีสีส้ม ภายในผลมีเนื้อฉ่ำน้ำสีส้ม อยู่ข้างในแยกเป็นกลีบเล็กๆ จะมีเปลือกเยื่อบางๆสีขาว หุ้มกลีบติดกันหุ้มแกนกลางอีกที ข้างในจะมีเนื้อเป็นถุงน้ำเล็กๆ สีส้มอยู่ และมีเมล็ดอยู่เล็กน้อยประปราย มีรสชาติเปรี้ยวจัด มีกลิ่นหอมสดชื่น

เมล็ด มีลักษณะรูปยาวรี เมล็ดเล็ก เปลือกเมล็ดแข็ง มีสีขาวนวล จะมีเมล็ดอยู่ข้างในเนื้อ

ประโยชน์และสรรพคุณส้มจี๊ด

มีวิตามินเอ มีวิตามินซี มีธาตุแคลเซียม มีฟอสฟอรัส มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีวิตามินบี5 มีวิตามินบี6 มีวิตามินบี9 มีโปรตีน มีธาตุเหล็ก มีธาตุแมกนีเซียม มีคาร์โบไฮเดรต มีเส้นใย มีโพแทสเซียม มีโซเดียม มีไขมัน มีเบต้าแคโรทีน

แก้ท้องอืด แก้ท้องเฟ้อ ช่วยขับลม ช่วยการขับถ่าย ช่วยย่อยอาหาร แก้ไอ แก้หวัด ใช้แก้ไข้ แก้เสียงแห้ง ช่วยขับเสมหะ แก้เจ็บคอ แก้ต่อมทอนซิลอักเสบ แก้อาเจียน แก้วิงเวียน แก้ลม แก้ปวดท้อง ช่วยลดคอเลสเตอรอลในเลือด ช่วยแก้กระหายน้ำ แก้ปวดศรีษะ ป้องกันติดเชื้อแบคทีเรีย ช่วยรักษาผมร่วง ช่วยบำรุงสายตา มีอนุมูลอิสระ ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง ช่วยบำรุงกระดูก ช่วยบำรุงฟัน แก้เลือดออกตามไรฟัน

การปลูกขยายพันธุ์ส้มจี๊ด

ส้มจี๊ดสามารถปลูกได้ในดินทุกชนิด ดินร่วน หรือดินร่วนปนทรายจะเติบโตได้ดี ให้ระบายน้ำดี ปลูกในฤดูฝนจะดี การปลูกทำได้หลายวิธี การปลูกโดยใช้การเพาะเมล็ด การตอนกิ่ง การทาบกิ่ง การติดตา การเสียบกิ่ง

การตอนกิ่ง จะนิยมปลูกมากว่าวิธีอื่น เพราะจะให้ผลผลิตเร็วกว่า นำกิ่งปลูกลงในแปลงได้เลย ระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 3×3 เมตร หรือสามารถปลูกลงในกระถางก็ได้

การดูแลรักษาส้มจี๊ด

ส้มจี๊ดชอบอากาศร้อน ชอบแสงแดดเพียงพอ ต้องให้น้ำเพียงพอ ให้ระบายน้ำดี ไม่แฉะเกินไป ต้องรดน้ำเช้าเย็น ช่วงปลูกแรกๆ ให้รดน้ำวันละครั้ง เมื่อเติบโตขึ้นก็ให้น้ำเป็นระยะๆ ให้ดูแลตัดแต่งกิ่งบ้าง

การเก็บเกี่ยวผลผลิตส้มจี๊ด

ส้มจี๊ดจะให้ผลผลิตใช้เวลาประมาณ 2-3 ปี จะออกผล มีผลขยายขนาดเต็มที่ ผลสุกจะมีสีส้ม มีกลิ่นหอม ใช้กรรไกรตัดขั้ว แล้วต้องระวังทำหล่น อาจทำให้ผลช้ำเสียหายได้

การเก็บรักษาส้มจี๊ด

เราจะนำส้มจี๊ด นำมาวางไว้ในที่อากาศถ่ายเท จะได้รสชาติที่หวานหอมยิ่งขึ้น จะเก็บรักษาไว้ได้นาน โดยไม่ต้องแช่ตู้เย็น