ส้มเขียวหวาน

ส้มเขียวหวาน

►ส้มเขียวหวาน (Mandarin Orange) เป็นพืชตระกูลส้มชนิดหนึ่ง มีหลายสายพันธุ์ เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง กิ่งมีหนามยาวเล็กน้อย ผลมีลักษณะกลมแป้น เปลือกบางผิวเรียบเกลี้ยงลื่น เปลือกแกะออกง่าย ผลอ่อนมีสีเขียว เมื่อผลสุกจะมีสีเหลือง หรือสีเขียวอมเหลือง ตามสายพันธ์ุ มีเนื้อฉ่ำน้ำสีเหลือง อยู่ข้างในแยกเป็นกลีบๆ มีรสชาติเปรี้ยวอมหวาน หรือหวานตามสายพันธ์ุ มีกลิ่นหอม มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นที่นิยมปลูกกันมากในหลายประเทศ ส้มเขียวหวานที่นิยมปลูก ในประเทศไทยมีหลายพันธุ์ มีคุณประโยชน์และสรรพคุณ ทางยาหลายอย่าง นำมาประกอบอาหารเมนูต่างๆ มากมายหลายเมนู ทำเป็นเครื่องดื่มต่างๆได้

พืชผลไม้สมุนไพร
ส้มเขียวหวาน : Mandarin Orange

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Citrus reticulata Blanco
อยู่ในวงค์ : Rutaceae

ส้มเขียวหวาน (Som-Kaew-Wan) เป็นพืชตระกูลส้มชนิดหนึ่ง เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นมีทรงพุ่ม กิ่งมีหนามยาวเล็กน้อย ใบเลี้ยงเดี่ยว ใบมีลักษณะทรงไข่ยาวรี ดอกมีสีขาว มีกลิ่นหอม ผลมีลักษณะกลมแป้น เปลือกบางผิวเรียบเกลี้ยงลื่น เปลือกแกะออกง่าย ผลอ่อนมีสีเขียว เมื่อผลสุกจะมีสีเหลือง หรือสีเขียวอมเหลืองตามสายพันธ์ุ มีเนื้อฉ่ำน้ำสีเหลือง อยู่ข้างในแยกเป็นกลีบๆ มีรสชาติเปรี้ยวอมหวาน หรือหวานตามสายพันธ์ุ มีกลิ่นหอม ส้มเขียวหวานที่นิยมปลูก ในประเทศไทยมีหลายพันธุ์ เช่น ส้มโชกุน ส้มสายน้ำผึ้ง ส้มบางมด ส้มสีทอง เป็นต้น

ลำต้น เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นมีทรงพุ่ม มีกิ่งก้านขยาย มีต้นสูงโปร่ง เป็นเนื้อไม้แข็ง เปลือกมีผิวเรียบ ลำต้นมีกิ่ง มีหนามยาวเล็กน้อย เปลือกมีสีน้ำตาล

ใบ เป็นใบเลี้ยงเดี่ยว มีลักษณะทรงไข่ยาวรี ใบมีสีเขียวแก่ พื้นผิวใบเรียบเกลี้ยงเป็นมัน ค่อนข้างหนา มีกลิ่นหอมมาก เพราะมีต่อมน้ำมันอยู่ ใบด้านบนมีสีเข้ม ใต้ใบมีสีอ่อนกว่า

กิ่ง มีลักษณะกลมๆ จะมีใบและมีหนามแหลมคมอยู่ทั่วๆ ไป มีกิ่งก้านขยาย มีสีเขียวเข้ม

ราก เป็นระบบแก้ว มีลักษณะกลม แทงลึกลงในดิน มีรากแขนงและรากฝอยขนาดเล็กๆ แทงกระจาย บริเวณรอบๆลำต้น มีสีน้ำตาล

ดอก ออกเป็นช่อ หรือออกเดี่ยว จะมีดอกออกเป็นกระจุก กลีบดอกมีสีขาว มีกลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อน และมีกลิ่นหอม ออกตามซอกใบและปลายยอดกิ่ง

ผล มีลักษณะกลมแป้น เปลือกบางผิวเรียบเกลี้ยงลื่น เปลือกแกะออกง่าย ผลอ่อนมีสีเขียว เมื่อผลสุกจะมีสีเหลือง หรือสีเขียวอมเหลือง ตามสายพันธ์ุ ภายในผลมีเนื้อฉ่ำน้ำสีเหลือง อยู่ข้างในแยกเป็นกลีบๆ จะมีเปลือกเยื่อบางๆสีขาว หุ้มกลีบติดกันเป็นวงกลมหุ้มแกนกลางอีกที ข้างในจะมีเนื้อเป็นถุงน้ำเล็กๆ สีเหลือง อยู่เบียดกันแน่น และมีเมล็ดอยู่ประปราย มีรสชาติเปรี้ยวอมหวาน หรือหวานตามสายพันธ์ุ มีกลิ่นหอมสดชื่น

เมล็ด มีลักษณะรูปกลมรี เมล็ดเล็ก เปลือกเมล็ดแข็ง มีสีขาวนวล จะมีเมล็ดอยู่ข้างในเนื้อ

ประโยชน์และสรรพคุณส้มเขียวหวาน

มีวิตามินเอ มีวิตามินซี มีธาตุแคลเซียม มีฟอสฟอรัส มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีวิตามินบี6 มีโปรตีน มีธาตุเหล็ก มีธาตุแมกนีเซียม มีคาร์โบไฮเดรต มีเส้นใย มีโพแทสเซียม มีโซเดียม มีไขมัน มีเบต้าแคโรทีน

แก้ท้องอืด แก้ท้องเฟ้อ ช่วยขับลม ช่วยการขับถ่าย แก้ปวดท้อง ช่วยลดคอเลสเตอรอลในเลือด ช่วยแก้กระหายน้ำ แก้ไอ แก้หวัด ใช้แก้ไข้ ช่วยขับเสมหะ แก้ต่อมทอนซิลอักเสบ แก้อาเจียน แก้วิงเวียน แก้ลม แก้ปวดศรีษะ ป้องกันติดเชื้อแบคทีเรีย ช่วยรักษาผมร่วง ช่วยบำรุงสายตา มีอนุมูลอิสระ ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง ช่วยบำรุงกระดูก ช่วยบำรุงฟัน แก้เลือดออกตามไรฟัน

การปลูกขยายพันธุ์ส้มเขียวหวาน

ส้มเขียวหวานสามารถปลูกได้ในดินทุกชนิด ดินร่วน หรือดินร่วนปนทรายจะเติบโตได้ดี ให้ระบายน้ำดี ปลูกในฤดูฝนจะดี การปลูกทำได้หลายวิธี การปลูกโดยใช้การเพาะเมล็ด การตอนกิ่ง การทาบกิ่ง การติดตา การเสียบกิ่ง
การปลูกโดยใช้เมล็ดพันธุ์ ที่แก่จัดในการเพาะ ใส่ลงในถุงพลาสติก รดน้ำให้ชุ่ม วางไว้ในที่แดดร่มๆ ใช้เวลาประมาณ 10 วัน จะเริ่มงอกออกมา แล้วเพาะต่อไปไประมาณ 3 เดือน แล้วนำมาปลูกลงแปลง ระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 4×6 เมตร

การตอนกิ่ง การทาบกิ่ง จะนิยมปลูกมากว่าวิธีอื่น เพราะจะให้ผลผลิตเร็วกว่า นำกิ่งปลูกลงในแปลงได้เลย ระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 4×6 เมตร

การดูแลรักษาส้มเขียวหวาน

ส้มเขียวหวานชอบอากาศร้อน ชอบแสงแดดเพียงพอ ต้องให้น้ำเพียงพอ ให้ระบายน้ำดี ไม่แฉะเกินไป ต้องรดน้ำเช้าเย็น ช่วงปลูกแรกๆ ให้รดน้ำวันละครั้ง เมื่อเติบโตขึ้นก็ให้น้ำเป็นระยะๆ ให้ดูแลตัดแต่งกิ่งบ้างจะได้ไม่สูงเกิน

การเก็บเกี่ยวผลผลิตส้มเขียวหวาน

การปลูกด้วยเพาะเมล็ด จะให้ผลผลิตช้า ใช้เวลาประมาณ 4-5 ปี จึงจะออกผล
การปลูกด้วยตอนกิ่งทาบกิ่ง จะให้ผลผลิตเร็วกว่า ใช้เวลาประมาณ 2-3 ปี จะออกผล มีผลขยายขนาดเต็มที่ ผลสุกจะมีสีเหลือง หรือสีเขียวอมเหลือง ตามสายพันธ์ุ มีกลิ่นหอม ใช้กรรไกรตัดขั้ว แล้วต้องระวังทำหล่น อาจทำให้ผลช้ำเสียหายได้

การเก็บรักษาส้มเขียวหวาน

เราจะนำส้มเขียวหวาน นำมาวางไว้ในที่อากาศถ่ายเท จะได้รสชาติที่หวานหอมยิ่งขึ้น จะเก็บรักษาไว้ได้นาน โดยไม่ต้องแช่ตู้เย็น