ส้มโอมือ

ส้มโอมือ

►ส้มโอมือ (Buddha’s Fingers) เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง เป็นพืชตระกูลส้ม ลำต้นมีกิ่งมีหนามยาวแหลมคมผล ผลมีลักษณะรูปทรงรี ปลายผลแยกออกเป็นแฉกคล้ายนิ้วมือ หรือหนวดปลาหมึก มีขนาดใหญ่ โคนผลเรียว ผิวเปลือกนอกขรุขระเป็นมัน ขั้วหัวของผลเป็นจุก ผลอ่อนมีสีเขียว เมื่อผลสุกจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองอมส้ม สีเหลือง ภายในผลจะมีสีขาวหนา คล้ายฟองน้ำเหมือนเปลือกส้มโอ ไม่มีเนื้อผลและเมล็ด มีรสชาติเปรี้ยว มีกลิ่นหอม ไม่ใช่ผลไม้นำมารับประทาน ใช้ทำน้ำมันหอมระเหย มีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนทวีปเอเชีย เป็นที่นิยมปลูกกันมากในหลายประเทศ ในประเทศไทยมีปลูกหลายพันธุ์ มีคุณประโยชน์สรรพคุณ ทางยามากมาย นำมาทำน้ำมันหอมระเหยได้

พืชผลไม้สมุนไพร
ส้มโอมือ : Buddha’s Fingers

ส้มโอมือ : Buddha’s hand,Fingered citron
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Citrus medica L. var. sarcodactylis
อยู่ในวงค์ : Rutaceae

ส้มโอมือ (Som-O-Mue) หรือเรียกว่าส้มมือ เป็นพืชตระกูลส้ม เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีทรงพุ่ม เป็นเนื้อไม้แข็งและเหนียว ลำต้นมีกิ่งมีหนามแหลมคมอยู่ทั่วๆไป เปลือกมีผิวเรียบ มีสีน้ำตาล ใบเป็นใบเลี้ยงเดี่ยว ออกเรียงสลับ มีลักษณะทรงไข่ โคนใบมนปลายใบมน ใบมีสีเขียวแก่ กลีบดอกด้านในมีสีขาว กลีบดอกด้านนอกมีสีม่วง มีเกสรสีเหลือง และมีกลิ่นหอม ออกตามซอกใบหรือปลายกิ่ง ผลมีลักษณะรูปทรงรี ปลายผลแยกออกเป็นแฉกคล้ายนิ้วมือ หรือหนวดปลาหมึก มีขนาดใหญ่ โคนผลเรียว ผิวเปลือกนอกขรุขระเป็นมัน ขั้วหัวของผลเป็นจุก ผลอ่อนมีสีเขียว เมื่อผลสุกจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองอมส้ม สีเหลือง ภายในผลจะมีสีขาวหนา คล้ายฟองน้ำเหมือนเปลือกส้มโอ ไม่มีเนื้อผลและเมล็ด มีรสชาติเปรี้ยว มีกลิ่นหอม ไม่ใช่ผลไม้นำมารับประทาน นำมาทำน้ำมันหอมระเหย ในประเทศไทยมีปลูกหลายสายพันธุ์

ลำต้น เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีทรงพุ่มขนาดเล็ก เป็นเนื้อไม้แข็งและเหนียว ลำต้นมีกิ่งมีหนามแหลมคม หนามแข็งยาวเล็กน้อย อยู่ทั่วๆไป เปลือกมีผิวเรียบ มีสีน้ำตาล

ใบ เป็นใบเลี้ยงเดี่ยว ออกเรียงสลับ มีลักษณะทรงไข่ โคนใบมนปลายใบมน ใบมีสีเขียวแก่ พื้นผิวใบเรียบเกลี้ยง ขอบใบจักฟันเลื่อย เป็นมันค่อนข้างหนา มีกลิ่นหอมมาก เพราะมีต่อมน้ำมันอยู่ ใบด้านบนมีสีเข้ม ใต้ใบมีสีอ่อนกว่า ก้านใบสั้น

ดอก ออกเป็นช่อ หรือออกเดี่ยว จะมีดอกออกเป็นกระจุก กลีบดอกด้านในมีสีขาว กลีบดอกด้านนอกมีสีม่วง มีเกสรสีเหลือง และมีกลิ่นหอม ออกตามซอกใบหรือปลายกิ่ง

ผล มีลักษณะรูปทรงรี ปลายผลแยกออกเป็นแฉกคล้ายนิ้วมือ หรือหนวดปลาหมึก มีขนาดใหญ่ โคนผลเรียว ผิวเปลือกนอกขรุขระเป็นมัน ขั้วหัวของผลเป็นจุก ผลอ่อนมีสีเขียว เมื่อผลสุกจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองอมส้ม สีเหลือง ภายในผลจะมีสีขาวหนา คล้ายฟองน้ำเหมือนเปลือกส้มโอ ไม่มีเนื้อผลและเมล็ด มีรสชาติเปรี้ยว มีกลิ่นหอม ไม่ใช่ผลไม้นำมารับประทาน นำมาทำน้ำมันหอมระเหย

ประโยชน์และสรรพคุณส้มโอมือ

มีวิตามินเอ มีวิตามินซี มีแคลเซียม มีฟอสฟอรัส มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีวิตามินบี1 มีโปรตีน มีธาตุเหล็ก มีแมกนีเซียม มีเส้นใย มีโพแทสเซียม มีโซเดียม มีไขมัน มีน้ำมันหอมระเหย

แก้อาเจียน แก้ลมวิงเวียน แก้ปวดศรีษะ ช่วยรักษาเลือดออกตามไรฟัน ช่วยบำรุงหัวใจ แก้คลื่นไส้ ช่วยบำรุงหลอดลม แก้ไอ แก้ไอหืดหอบ ช่วยกัดเสมหะ ช่วยรักษาหลอดลมอักเสบ แก้ท้องอืด แก้ท้องเฟ้อ ช่วยระบบขับถ่าย ช่วยรักษากระเพาะอักเสบ ช่วยบำรุงตับ ช่วยฟอกเลือด เป็นยากระษัย

การปลูกขยายพันธุ์ส้มโอมือ

การปลูกส้มโอมือ สามารถเจริญได้ในดินทุกชนิด ดินร่วนปนทรายจะเจริญได้ดี การปลูกทำได้หลายวิธี การปลูกโดยการตอนกิ่ง การทาบกิ่ง การติดตา การเสียบกิ่ง
การตอนกิ่ง จะนิยมปลูกมากว่าวิธีอื่น เพราะจะให้ผลผลิตเร็วกว่า นำกิ่งปลูกลงในแปลง ให้มีระยะห่างประมาณ 4×4 เมตร

การดูแลรักษาส้มโอมือ

ส้มโอมือชอบระบายน้ำดี ชอบอากาศร้อน ชอบแสงแดดเพียงพอ ต้องให้น้ำเพียงพอ ไม่แฉะเกินไป ต้องรดน้ำเช้าเย็น ระบายน้ำดี

การเก็บเกี่ยวผลผลิตส้มโอมือ

ส้มโอมือจะให้ผลผลิต ใช้เวลาประมาณ 2-3 ปี จะออกผล จะมีลูกสีเหลือง สีเหลืองอมส้ม ใช้กรรไกรตัดขั้ว แล้วต้องระวังทำหล่น อาจทำให้เสียหายได้

การเก็บรักษาส้มโอมือ

เราจะนำส้มโอมือมาเก็บพักไว้ นำมาวางไว้ในที่อากาศถ่ายเทสะดวก จะเก็บไว้ได้นาน