ข่า

ข่า

►ข่า (Galangal) เป็นพืชสมุนไพรไทย ที่เป็นที่รู้จักกันดี เป็นพืชตระกูลขิง เป็นพืชที่มีลำต้นอยู่ใต้ดินเรียกว่า “เหง้า” เป็นไม้ล้มลุก มีถิ่นกำเนิดในประเทศไทย และในประเทศอินโดนีเซีย เป็นที่นิยมปลูกกันทั่วไปๆ ในประเทศไทย เป็นสมุนไพรไทยที่มาแต่โบราณ มีประโยชน์สรรพคุณทางยา นำมารักษาโรคต่างๆ ได้หลายอย่าง ข่าให้กลิ่นหอม สามารถนำมาประกอบอาหาร เมนูต่างๆ ได้มากมายหลากหลายเมนู

พืชสมุนไพร
ข่า : Galangal

ข่า : Galangal,Creater Galanga, False Galanga
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Alpinia galanga (L.) Willd.
อยู่ในวงค์ : Zingiberaceae

ข่าเป็นพืชสมุนไพร ที่เจริญเติบโตได้ง่ายๆ มีทรงพุ่มสูงประมาณ 1 เมตร หัวข่ามีเนื้อในสีเหลือง มีกลิ่นหอมเฉพาะ มีเหง้าใต้ดินมีเป็นข้อๆ และมีปล้องชัดเจน มีลำต้นกลมๆ มีสีเขียว ลำต้นจะถูกห่อหุ้มไปด้วยกาบใบโดยรอบๆ มีใบเดี่ยว กว้างรูปวงรี สีเขียว ดอกเป็นช่อ มีสีขาว ผลรูปกลมๆ

ใบข่า เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ มีลักษณะยาวกว้างรูปวงรี สีเขียว ใบของข่ามีรสชาติเผ็ดร้อน แก้พยาธิได้

ดอกข่า จะออกเป็นช่อที่ยอด มีดอกย่อยขนาดเล็ก กลีบดอกมีสีขาว ใช้เป็นยาทาแก้กลากเกลื้อนได้

ผลข่า มีลักษณะรูปกลมๆ มีสีดำ จะเป็นผลแห้งแตกได้ ใช้เป็นยาช่วยย่อยอาหาร แก้คลื่นเหียน อาเจียน

หัวข่า มีลักษณะเป็นเหง้า มีเป็นข้อๆและมีปล้องชัดเจน มีรากฝอยๆงอกอยู่ทั่วไป มีสีน้ำตาลออกเหลือง เนื้อในมีสีเหลืองและมีกลิ่นหอมเฉพาะ หน่อข่าอ่อนสดใช้รับประทานได้ หัวข่าแก้ท้องอืดท้องเฟ้อ แก้จุกเสียด แน่นปวดท้อง

ประโยชน์สรรพคุณข่า

ใบ แก้กลากเกลื้อน ใช้ฆ่าพยาธิ
ดอก แก้ฝีดาษ แก้กลากเกลื้อน
เหง้า น้ำมันหอมระเหย แก้ปวดบวม แก้ลดอักเสบ แก้ปวดเมื่อย แก้ตะคริว แก้เหน็บชา แก้ลมพิษ แก้กลากเกลื้อน แก้โรคผิวหนัง แก้แมลงสัตว์กัดต่อย ใช้ฆ่าเชื้อรา ฆ่าแบคทีเรีย แก้แผลในกระเพาะ เป็นยาระบาย แก้ไข้หวัด แก้ไอ ป้องกันโรคมะเร็ง ช่วยบำรุงร่างกาย แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ จุกเสียด แน่นปวดท้อง
ผล รักษาโรคท้องร่วง ช่วยย่อยอาหาร แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ แก้ปวดท้อง แก้คลื่นไส้ แก้อาเจียน

การปลูกและขยายพันธุ์ข่า

การปลูกทำได้ง่ายๆ ด้วยการปักชำต้นเหง้า หรือแง่งข่า จะขุดหลุมห่างกันประมาณหนึ่งเมตร แล้วนำเหง้าข่ามาใส่ลงไป แล้วนำดินกลบ รดน้ำสม่ำเสมอ ประมาณหนึ่งเดือน ก็จะมีหน่องอกโผล่ออกมา แล้วจะมีใบตามออกมา

วิธีดูแลรักษา
ข่าเป็นพืชที่ชอบดินร่วนซุย เป็นพืชที่ชอบน้ำ ชอบแดด เจริญได้ในดินแทบทุกชนิด ข่าชอบดินชื้น แต่ไม่แฉะน้ำไม่ขัง มีระบบระบายน้ำได้ดี ต้องหมั่นรดน้ำให้ชุ่ม รดน้ำสม่ำเสมอ โดยรดน้ำเช้าเย็น ให้โดนแดดตลอดวัน จะทำให้ข่าโตได้เร็ว

การเก็บเกี่ยวผลผลิตข่า
หน่อข่าจะเป็นหน่อของข่า ที่เพิ่งจะแทงยอดออกมาจากลำต้นใต้ดิน หน่อข่าอ่อนมีอายุประมาณ 3 เดือน
ข่าอ่อนมีอายุประมาณ 6 เดือน จะนิยมนำมารับประทาน ข่าแก่มีอายุประมาณ 8 เดือน ถึง 1 ปีขึ้นไป ใช้นำมาปรุงประกอบอาหารต่างๆ
เวลารเก็บเกี่ยวข่าออกมา ให้ตัดที่หัวแล้วก็ถอนออกมาทั้งต้นตามต้องการ และต้องคอยตรวจดู เมื่อข่ามีกอเจริญเติบโตได้เต็มที่แล้ว ต้องนำออกมาหรือแยกออกไปปลูกใหม่บ้าง จะช่วยให้ข่าขยายกอใหญ่เพิ่มขึ้นด้วย เพื่อให้ต้นอ่อนโตขึ้นมาใหม่ เป็นการแตกหน่อ จะทำให้การปลูกข่า และการขยายพันธ์ข่าได้ผลผลิตมากขึ้น

วิธีเก็บรักษาข่า
จะหัวข่าแก่ แล้วจะนำมาล้างน้ำทำความสะอาด แล้วตากลมไว้ให้น้ำแห้งสนิท แล้วแพ็คเก็บไว้ใช้ได้นานๆ หรือจะนำมาหั่นเป็นแว่นๆ แล้วนำใส่ถุงพลาสติคแช่ช่องฟรีส จะเก็บรักษาไว้ใช้ได้นาน