ผักกาดหอม

ผักกาดหอม

►ผักกาดหอม (lettuce) เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก ลำต้นเดี่ยว มีลักษณะกลมๆ อวบอ้วน มีข้อสั้นๆ เป็นใบเลี้ยงเดี่ยว ออกตรงโคนลำต้น ออกตามข้อสั้น ออกเรียงสลับรอบๆ ใบอยู่ด้านนอกใหญ่กว่าใบข้างในเล็กกว่า มีลักษณะทรงกลมรี โคนใบกว้างใหญ่กว่า มีใบหนา หรือใบบางเป็นมัน เห็นเส้นใบชัดเจน ขอบใบเว้า ใบหยัก ใบมีสีเขียวอ่อน เขียวปนเหลือง หรือสีเขียวแก่ สีแดง สีน้ำตาล สีม่วง ตามสายพันธุ์ มีก้านใบใหญ่ เป็นกาบหนาและยาวอวบน้ำ ก้านมีสีขาวนวล รสชาติหวานกรอบ มีถิ่นกำเนิดอยู่ในทวีปเอเชีย และทวีปยุโรป เป็นที่นิยมปลูกกันทั่วไป ในหลายประเทศ ในประเทศไทยมีปลูกหลายสายพันธุ์ มีประโยชน์สรรพคุณ ทางยาหลายอย่าง ใช้รับประทานเป็นผักสลัด นำมาประกอบอาหารเมนูต่างๆ ได้หลายเมนู

พืชผักสมุนไพร
ผักกาดหอม : lettuce

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Lactuca sativa
อยู่ในวงศ์ : Asteraceae

ผักกาดหอม (Pak-Kad-Hom) หรือเรียกว่าผักสลัด เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก ลำต้นเดี่ยว มีลักษณะกลมๆ อวบอ้วน มีข้อสั้นๆ จะมีก้านใบหนาและยาวอวบน้ำหุ้มอยู่ ออกเรียงสลับโดยรอบๆ ปกคลุมที่โคนลำต้น จะห่อหัวหรือไม่ห่อหัว ตามสายพันธุ์ มีสีเขียวอ่อน เป็นใบเลี้ยงเดี่ยว ออกตรงโคนลำต้น ออกตามข้อสั้น ออกเรียงสลับรอบๆ ใบอยู่ด้านนอกใหญ่กว่าใบข้างในเล็กกว่า มีลักษณะทรงกลมรี โคนใบกว้างใหญ่กว่า มีใบหนา หรือใบบางเป็นมัน เห็นเส้นใบชัดเจน ขอบใบเว้า ใบหยัก ใบมีสีเขียวอ่อน เขียวปนเหลือง หรือสีเขียวแก่ สีแดง สีน้ำตาล สีม่วง ตามสายพันธุ์ มีก้านใบใหญ่ เป็นกาบหนาและยาวอวบน้ำ ก้านมีสีขาวนวล รสชาติหวานกรอบ ดอกออกเป็นช่อ ก้านช่อดอกใหญ่ยาว มีแขนงก้านย่อยมาก แบบเชิงหลั่น มีดอกย่อยออกโคนไปที่ปลายยอด ดอกมีลักษณะเล็กๆ กลีบดอกมีสีเหลือง ใช้รับประทานเป็นผักสลัด นำมาประกอบอาหารเมนูต่างๆ ได้หลายเมนู ในประเทศไทยนิยมรับประทาน 2 สายพันธุ์ ผักกาดหอมหัว และผักกาดหอมใบ

ผักกาดหอมแบ่งออกเป็น 3 สายพันธุ์ ได้แก่ สายพันธุ์ห่อหัว สายพันธุ์ใบไม่ห่อหัว สายพันธุ์ลำต้นยาว

ลำต้น เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก มีอายุสั้นฤดูเดียว ลำต้นเดี่ยว มีลักษณะกลมๆ อวบอ้วน มีข้อสั้นๆ จะมีก้านใบหนาและยาวอวบน้ำหุ้มอยู่ ออกเรียงสลับโดยรอบๆ ปกคลุมที่โคนลำต้น จะห่อหัวหรือไม่ห่อหัว ตามสายพันธุ์ มีสีเขียวอ่อน

ใบ เป็นใบเลี้ยงเดี่ยว ออกตรงโคนลำต้น ออกตามข้อสั้น ออกเรียงสลับรอบๆ ใบอยู่ด้านนอกใหญ่กว่าใบข้างในเล็กกว่า มีลักษณะทรงกลมรี โคนใบกว้างใหญ่กว่า มีใบหนา หรือใบบางเป็นมัน เห็นเส้นใบชัดเจน ขอบใบเว้า ใบหยัก ใบมีสีเขียวอ่อน เขียวปนเหลือง หรือสีเขียวแก่ สีแดง สีน้ำตาล สีม่วง ตามสายพันธุ์ มีก้านใบใหญ่ เป็นกาบหนาและยาวอวบน้ำ ก้านมีสีขาวนวล รสชาติหวานกรอบ

ราก เป็นระบบรากแก้ว มีลักษณะอวบกลมๆ แทงลึกลงในดิน มีรากฝอยและรากแขนงเล็กๆ ออกรอบๆบริเวณลำต้น มีสีน้ำตาล

ดอก ออกเป็นช่อ ก้านช่อดอกใหญ่ยาว มีแขนงก้านย่อยมาก แบบเชิงหลั่น มีดอกย่อยออกโคนไปที่ปลายยอด ดอกมีลักษณะเล็กๆ กลีบดอกมีสีเหลือง กลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อน

ผล มีผลเป็นเมล็ด อยู่ในรังไข่ มีเมล็ดจำนวนมาก มีลักษณะทรงหอก แบนยาวรี มีเปลือกหุ้มเมล็ด มีสีน้ำตาล

ประโยชน์และสรรพคุณผักกาดหอม

มีแคลเซียม มีเส้นใย มีวิตามินซี มีโพแทสเซียม มีวิตามินเอ มีวิตามินอี มีฟอสฟอรัส มีเหล็ก มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีวิตามินบี5 มีวิตามินบี6 มีวิตามินบี9 มีเบตาแคโรทีน มีคาร์โบไฮเดรต มีโปรตีน มีไขมัน มีแมกนีเซียม มีไขมัน มีแมงกานีส มีแคโรทีน

ช่วยขับน้ำนม ช่วยบำรุงตับ แก้ปวด แก้ปวดเอว แก้กระหายน้ำ ช่วยป้องกันโรคโลหิตจาง ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง ช่วยบำรุงร่างกาย ช่วยป้องกันโรคเบาหวาน แก้ไอ แก้ไข้ ช่วยขับเสมหะ ช่วยรักษาเจ็บคอ ช่วยขับเหงื่อ แก้ท้องผูก ช่วยระบบขับถ่าย เป็นยาระบาย ช่วยขับลม ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยขับพยาธิ ช่วยรักษาริดสีดวงทวาร ช่วยบำรุงสายตา แก้ท้องอืด แก้ท้องเฟ้อ ช่วยลดความดันโลหิตสูง

การปลูกและขยายพันธุ์ผักกาดหอม

ผักกาดหอมเป็นพืชที่สามารถ เจริญเติบโตได้ในดินทุกชนิด ชอบดินร่วนซุย ดินร่วนปนทรายจะเจริญเติบโตได้ดี มีวิธีการปลูกโดยใช้เมล็ดพันธุ์ มีปลูกสองวิธี คือโดยเพาะต้นกล้าก่อนแล้วย้ายลงปลูก และแบบหว่านเมล็ดลงแปลงโดยตรง หลังจากเพาะต้นกล้างอกได้ ประมาณ 20 วัน ควรย้ายต้นกล้าปลูก ในแปลงในดินที่เตรียมไว้ ให้จัดระยะต้น ถอนต้นที่แน่นติดกันเกินไป ให้มีระยะห่างประมาณ 30×50 เซนติเมตร

วิธีดูแลรักษาผักกาดหอม

ผักกาดหอมเป็นพืชชอบน้ำ ระบายน้ำดี น้ำไม่ขัง ชอบแสงแดด ต้องหมั่นรดน้ำทุกวัน โดยรดน้ำเช้าเย็น ให้โดนแดดตลอดวัน จะทำให้ผักกาดหอมโตได้เร็ว ในช่วงระยะเข้าห่อหัว ให้น้ำตลอด

การเก็บเกี่ยวผลผลิตผักกาดหอม

ผักกาดหอมจะสามารถ เก็บผลผลิตได้ตามสายพันธุ์ สายพันธุ์ไม่ห่อหัว มีอายุประมาณ 40-50 วัน หลังปลูกลงแปลง ตามสายพันธุ์ สายพันธุ์ห่อหัวกลม มีอายุประมาณ 60-80 วัน หลังปลูกลงแปลง ตามสายพันธุ์ ให้สังเกตต้นผักกาดหอมจะโตเต็มที่ ไม่แก่ไม่อ่อนเกินไป ให้ใช้มีดคมๆ ในการตัดตรงโคนต้น แล้วตัดแต่งใบเสียทิ้งไป แล้วนำใส่ในภาชนะที่เตรียมไว้ ให้ระวังอย่าให้โดนความร้อนหรือแสงแดด จะทำให้เหี่ยวได้

วิธีเก็บรักษาผักกาดหอม

จะนำต้นผักกาดหอม แล้วนำมาล้างน้ำให้สะอาด ล้างก้านใบให้สะอาด เราจะมีวิธีเก็บรักษาให้สดนานๆ คือให้ล้างน้ำให้สะอาดดี แล้วให้สะเด็ดน้ำออกให้หมด แล้วนำมาห่อด้วยกระดาษหรือผ้าขาวบาง แล้วใส่ถุงหรือกล่องพลาสติก แล้วนำไปแช่ตู้เย็น จะเก็บไว้ได้นาน