มะขามป้อม

มะขามป้อม

►มะขามป้อม (Indian Gooseberry) เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ผลมีลักษณะทรงกลม ผิวเปลือกบางเรียบเกลี้ยงเป็นมัน ผลมีสีเขียวอมเหลือง ออกใสๆ เนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ มีเมล็ดแข็งสีเขียว อยู่ข้างในเนื้อ มีรสชาติเปรี้ยวอมฝาด มีถิ่นกำเนิดในประเทศอินเดีย เป็นที่นิยมปลูกกันมากในหลายประเทศ เป็นผลไม้พื้นบ้านของไทย พันธุ์มะขามป้อมที่ปลูกมีหลายสายพันธุ์ มีคุณประโยชน์และสรรพคุณ ทางยาหลายอย่าง ใช้นำมาเป็นผลไม้รับประทาน ใช้ทำเป็นเครื่องดื่มต่างๆได้

พืชผลไม้สมุนไพร
มะขามป้อม : Indian Gooseberry

มะขามป้อม : Emblic myrablan,Malacca tree,Aonla,Emblica
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Phyllanthus emblica L.
อยู่ในวงค์ : Phyllanthaceae

มะขามป้อม (Ma-Kam-Pom) เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ต้นเป็นทรงพุ่มสูงโปร่ง ใบประกอบคู่มีลักษณะทรงรี ดอกออกเป็นช่อ ผลมีลักษณะทรงกลม ผิวเปลือกบางเรียบเกลี้ยงเป็นมัน ผลมีสีเขียวอมเหลือง ออกใสๆ เนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ มีเมล็ดแข็งกลมรีสีเขียว อยู่ข้างในเนื้อ มีรสชาติเปรี้ยวอมฝาด เป็นผลไม้พื้นบ้านของไทย มะขามป้อมที่ปลูกในประเทศไทย มีหลายสายพันธุ์

ลำต้น เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ต้นทรงพุ่มสูงโปร่ง ขยายแตกกิ่งก้าน ลำต้นมีลักษณะกลม เป็นไม้เนื้อแข็งเหนียว เปลือกต้นเรียบ มีสีน้ำตาลอมเทา

ราก เป็นระบบรากแก้ว มีลักษณะกลม แทงลึกลงในดิน มีรากแขนงและรากฝอยเล็กๆ ออกตามแนวราบ มีสีน้ำตาล

ใบ เป็นใบประกอบคู่คล้ายขนนก คล้ายใบมะขาม ใบมีลักษณะทรงรีเล็ก โคนใบมน ปลายใบเรียวแหลม มีก้านใบยาว ใบเรียบมีสีเขียว

ดอก ดอกออกเป็นช่อ รวมอยู่เป็นกระจุก มีก้านช่อดอกสั้น กลีบดอกมีสีเหลืองอ่อน มีกลีบเลี้ยงสีเขียว ดอกแทงออกตามซอกใบ หรือตามปลายกิ่ง

ผล มีลักษณะทรงกลม ผิวเปลือกเรียบเกลี้ยงเป็นมัน บนผิวเปลือกมีเส้นรอย 6 เส้น ผลอ่อนสีเขียวอ่อน ผลแก่มีสีเขียวอมเหลือง ออกใสๆ มีเนื้อสีเขียวอ่อน เนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ มีรสชาติเปรี้ยวอมฝาด มีเมล็ดแข็งกลมรี มีสีเขียว อยู่ข้างในเนื้อ

เมล็ด มีลักษณะรูปทรงหยดน้ำ กลมปลายรี อยู่ข้างในเนื้อ เปลือกเมล็ดแข็ง มีสีเขียวเข้ม มีแยกออก 3 พู และมี 6 เมล็ดข้างในพู

ประโยชน์และสรรพคุณมะขามป้อม

มีวิตามินเอ มีวิตามินซี มีธาตุแคลเซียม มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี5 มีวิตามินบี6 มีวิตามินบี9 มีวิตามินบี12 มีโปรตีน มีธาตุเหล็ก มีแมกนีเซียม มีคาร์โบไฮเดรต มีเส้นใย มีพลังงาน มีไขมัน มีโซเดียม มีฟอสฟอรัส

ช่วยแก้คอแห้ง ช่วยลดอาการเจ็บคอ ช่วยทำให้ชุ่มคอ แก้ไอ แก้ไข้ แก้หวัด แก้บิด ช่วยขับเสมหะ แก้ร้อนใน แก้ท้องเสีย แก้โรคเรื้อน แก้พิษ แก้คัน แก้หืด แก้ปวดท้อง แก้กระเพาะ คอตีบ เลือดออกตามไรฟัน ยาถ่ายพยาธิ ช่วยบำรุงกระดูก ช่วยบำรุงฟัน ช่วยบำรุงสายตา ตาแดง ตาอักเสบ แก้คลื่นไส้ แก้อาเจียน แก้ดีซ่าน ช่วยรักษาโลหิตจาง ช่วยรักษาโรคเบาหวาน ช่วยระงับกลิ่นปาก แก้ไข้ทับระดู แก้ประจำเดือนมาไม่เป็นปกติ ใช้เป็นยากระษัย ช่วยฟอกโลหิต เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยบำรุงประสาท ช่วยเจริญอาหาร

การปลูกขยายพันธุ์มะขามป้อม

มะขามป้อมสามารถปลูกได้ในดินทุกชนิด ชอบดินร่วน ดินร่วนปนทราย จะเติบโตได้ดี ชอบดินที่มีความชุ่มชื้น ทนความแห้งแล้งได้ดี การปลูกทำได้ด้วยวิธี การเพาะเมล็ด การตอนกิ่ง
การเพาะเมล็ด นำมาเพาะใส่ลงในถุงพลาสติกเพาะชำ รดน้ำให้ชุ่ม วางไว้ในที่แดดร่มๆ ใช้เวลาเพาะประมาณ 6 เดือน แล้วนำมาปลูกลงในแปลง
การตอนกิ่ง ใช้กิ่งที่สมบูรณ์แข็งแรง แล้วนำมาปลูกลงในแปลง ระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 6×8 เมตร

การดูแลรักษามะขามป้อม

มะขามป้อมชอบแสงแดด ชอบดินที่ชุ่มชื้น ต้องให้น้ำเพียงพอ ระบายน้ำดี ปลูกช่วงแรกต้องรดน้ำทุกวัน เมื่อมะขามป้อมเติบโตขึ้น ก็ให้ลดการให้น้ำได้ ปลูกในฤดูฝนจะดี ควรตัดแต่งใบและกิ่งบ้าง เพื่อให้ต้นไม่สูงเกินไป

การเก็บเกี่ยวผลผลิตมะขามป้อม

มะขามป้อมจะให้ผลผลิต ปลูกตอนกิ่งใช้เวลาประมาณ 2-3 ปี จะออกผลผลิต
การปลูกเพาะเมล็ด ใช้เวลาประมาณ 3-5 ปี ให้ผลผลิต ผลสุกขยายขนาดโตเต็มที่ จะมีสีเขียวอมเหลือง ออกใสๆ ให้เด็ดออกจากขั้วออกมา แล้วต้องระวังอย่าทำหล่น อาจทำให้ผลช้ำเสียหายได้

การเก็บรักษามะขามป้อม

เราจะนำมะขามป้อมสุกที่ตัดไว้ แล้วนำมาใส่ในภาชนะ ที่โปร่งระบายอากาศดี แล้ววางไว้ในที่อากาศถ่ายเท หรือแช่ตู้เย็นจะเก็บรักษาไว้ได้นาน