เงาะ

เงาะ

►เงาะ (Rambutan) เป็นผลไม้ยืนต้นขนาดกลาง เป็นทรงพุ่ม ผลมีลักษณะทรงกลมรี ผลอ่อนมีเปลือกสีเขียว มีขนยาวสีเขียวปกคลุมทั่วผล เมื่อผลสุกเปลือกจะเปลี่ยนเป็นสีแดง มีขนยาวสีแดง หรือสีชมพูสด ปลายขนมีสีเขียว ปกคลุมทั่วผล ตามสายพันธุ์ ผิวเปลือกหนาแกะเปลือกออกง่าย ภายในผลจะ มีเนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ มีสีขาวใส มีรสชาติหวานกรอบ หรือหวานอมเปรี้ยว ตามสายพันธุ์ มีกลิ่นหอม มีเมล็ดอยู่ข้างในเนื้อ เนื้อร่อนเมล็ด หรือเนื้อติดเมล็ดแน่น ตามสายพันธุ์ มีถิ่นกำเนิดในประเทศมาลาเซีย และในประเทศอินโดนีเซีย เป็นที่นิยมปลูกกันมากในหลายประเทศ ในประเทศไทยจะปลูกกันมาก ในภาคตะวันออกและภาคใต้ พันธุ์เงาะที่ปลูกในประเทศไทยมีหลายสายพันธุ์ มีคุณประโยชน์และสรรพคุณ ทางยาหลายอย่าง ใช้นำมาเป็นผลไม้รับประทาน ใช้ทำเป็นเครื่องดื่มต่างๆได้

พืชผลไม้สมุนไพร
เงาะ : Rambutan

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Nephelium lappaceum L.
อยู่ในวงค์ : Sapindaceae

เงาะ (Ngo) เป็นผลไม้ยืนต้นขนาดกลาง ต้นมีทรงพุ่ม ลำต้นเป็นไม้เนื้อแข็ง มีเปลือกแข็งขรุขระ ใบมีลักษณะทรงรี มีสีเขียวเข้ม ดอกออกเป็นช่อ ดอกมีสีเหลืองอมขาว มีกลิ่นหอม ผลอยู่เป็นพวง มีลักษณะทรงกลมรี ผลอ่อนมีเปลือกสีเขียว มีขนยาวสีเขียวปกคลุมทั่วผล เมื่อผลสุกเปลือกจะเปลี่ยนเป็นสีแดง มีขนยาวสีแดง หรือสีชมพูสด ปลายขนมีสีเขียว ปกคลุมทั่วผล ตามสายพันธุ์ ผิวเปลือกหนาแกะเปลือกออกง่าย ภายในผลจะ มีเนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ มีสีขาวใส มีรสชาติหวานกรอบ หรือหวานอมเปรี้ยว ตามสายพันธุ์ มีกลิ่นหอม มีเมล็ดอยู่ข้างในเนื้อ เนื้อร่อนเมล็ด หรือเนื้อติดเมล็ดแน่น ตามสายพันธุ์ เงาะที่ปลูกในประเทศไทย จะปลูกกันมากในภาคตะวันออกและภาคใต้ มีการปลูกหลายสายพันธุ์ ได้แก่ เงาะโรงเรียน เงาะสีทอง เงาะสีชมพู

ลำต้น เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง มีทรงพุ่ม ลำต้นมีลักษณะกลมๆ เนื้อไม้แข็ง เปลือกแข็งมีผิวขรุขระ มีสีน้ำตาล

ราก เป็นระบบรากแก้ว มีลักษณะกลมๆ แทงลึกลงในดิน มีรากแขนงและรากฝอยเล็กๆ ออกตามแนวราบ มีสีน้ำตาล

ใบ เป็นใบประกอบ ออกใบเรียงสลับตรงข้าม มีลักษณะทรงรูปรียาว โคนมนปลายเรียวรีแหลม ใบด้านบนมีสีเขียวเข้ม พื้นผิวเป็นมัน ใบมีรอยหยักลึก

ดอก ออกเป็นช่อ จะมีดอกออกเป็นกระจุก กลีบดอกมีสีเหลืองอมขาว กลีบเลี้ยงมีสีเขียว มีกลิ่นหอม มีก้านช่อดอกสั้น ดอกออกตามซอกใบหรือบนปลายกิ่ง

ผล อยู่เป็นพวง มีลักษณะทรงกลมรี ผลอ่อนมีเปลือกสีเขียว มีขนยาวสีเขียวปกคลุมทั่วผล เมื่อผลสุกเปลือกจะเปลี่ยนเป็นสีแดง มีขนยาวสีแดง หรือสีชมพูสด ปลายขนมีสีเขียว ปกคลุมทั่วผล ตามสายพันธุ์ ผิวเปลือกหนาแกะเปลือกออกง่าย ภายในผลจะ มีเนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ มีสีขาวใส มีรสชาติหวานกรอบ หรือหวานอมเปรี้ยว ตามสายพันธุ์ มีกลิ่นหอม มีเมล็ดอยู่ข้างในเนื้อ เนื้อร่อนเมล็ด หรือเนื้อติดเมล็ดแน่น ตามสายพันธุ์

เมล็ด มีลักษณะรูปทรงรียาว อยู่ข้างในเนื้อ มีเปลือกบางหยาบหุ้มอยู่ มีสีขาวนวล มีเนื้อร่อนเมล็ด หรือเนื้อติดเมล็ดแน่น ตามสายพันธุ์

ประโยชน์และสรรพคุณเงาะ

มีวิตามินเอ มีวิตามินซี มีธาตุแคลเซียม มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี6 มีวิตามินบี9 มีโปรตีน มีธาตุเหล็ก มีแมกนีเซียม มีคาร์โบไฮเดรต มีเส้นใย มีพลังงาน มีไนอาซีน มีไขมัน มีโซเดียม มีฟอสฟอรัส มีโพแทสเซียม มีแทนนิน มีสังกะสี มีแมงกานีส

มีอนุมูลอิสระ ช่วยบำรุงผิวพรรณ ช่วยลดอาการอักเสบในช่องปาก แก้อักเสบ ช่วยรักษาโรคบิด แก้ท้องร่วง ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ช่วยป้องกันหวัด ช่วยบำรุงกระดูก ช่วยบำรุงฟัน ช่วยป้องกันโรคหัวใจ
ช่วยขับของเสีย ช่วยลดคอเลสเตอรอล

ข้อควรระวัง ถ้ารับประทานมากไป ทำให้เกิดอาการท้องอืด อาการท้องผูกได้

การปลูกขยายพันธุ์เงาะ

เงาะสามารถปลูกได้ในดินทุกชนิด ดินร่วนปนทรายจะเติบโตได้ดี ชอบดินชุ่มชื้น ปลูกในฤดูฝนจะดี การปลูกเงาะทำได้หลายวิธี การปลูกโดยใช้การเพาะเมล็ด การตอนกิ่ง การทาบกิ่ง การติดตา
การตอนกิ่ง จะนิยมปลูกมากกว่าวิธีอื่น เพราะจะให้ผลผลิตเร็วกว่า นำมาเพาะใส่ลงในถุงพลาสติกเพาะชำ รดน้ำให้ชุ่ม วางไว้ในที่แดดร่มๆ ใช้เวลาเพาะต้นประมาณ 1 ปี แล้วนำมาปลูกลงในแปลง ระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 6×8 เมตร

การดูแลรักษาเงาะ

เงาะชอบดินชุ่มชื้น ชอบอากาศร้อน ชอบแสงแดดเพียงพอ ต้องให้น้ำเพียงพอ ระบายน้ำดี ปลูกช่วงแรกต้องรดน้ำทุกวัน เมื่อเงาะเติบโตขึ้นก็ให้น้ำได้ตลอดไป ปลูกในฤดูฝนจะดี

การเก็บเกี่ยวผลผลิตเงาะ

เงาะจะให้ผลผลิตใช้เวลา ประมาณ 3-4 ปี จะออกผลผลิต เมื่อผลสุกเปลือกจะมีสีแดง มีขนยาวสีแดง หรือสีชมพูสด ปลายขนมีสีเขียว ปกคลุมทั่วผล ตามสายพันธุ์ ให้ใช้กรรไกรตัดขั้วทั้งพวงออกมา แล้วต้องระวังอย่าทำหล่น อาจทำให้ผลช้ำเสียหายได้

การเก็บรักษาเงาะ

เราจะนำเงาะสุกที่ตัดไว้ แล้วนำมาใส่ในภาชนะ ที่โปร่งระบายอากาศดี แล้ววางไว้ในที่อากาศถ่ายเท จะเก็บรักษาไว้ได้นาน โดยไม่ต้องแช่ตู้เย็น