บวบเหลี่ยม
►บวบเหลี่ยม (Angled Loofah) เป็นบวบชนิดหนึ่ง เป็นไม้เถาเลื้อยมีอายุสั้น ผลมีลักษณะทรงกระบอก เรียวยาว ผิวเปลือกหนา มีสันขอบคมตามแนวยาวรอบผล มีสีเขียว เนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ มีรสชาติหวานกรอบ มีถิ่นกำเนิดในประเทศอินเดีย ปัจจุบันมีการปลูกในเขตร้อน หลายประเทศทั่วโลก เป็นผักพื้นบ้านของไทย มีประโยชน์และสรรพคุณทางยา หลายอย่าง ใช้ผลอ่อนนำมาประกอบอาหาร เมนูต่างๆได้หลายเมนู
พืชผักสมุนไพร
บวบเหลี่ยม : Angled Loofah
บวบเหลี่ยม : Angled Gourd
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Luffa acutangula Roxb.
อยู่ในวงศ์ : Cucurbitaceae
บวบเหลี่ยม (Bob-Ream) เป็นบวบชนิดหนึ่ง เป็นไม้เถาเลื้อยมีอายุสั้น เป็นพืชผักสมุนไพร ลำต้นเป็นเถาเลื้อย มีลักษณะเหลี่ยมๆ มีเถาแข็งและเหนียว มีสีเขียว ใบมีลักษณะแบบฝ่ามือ โคนใบรูปหัวใจ ปลายใบแหลม มีรอยเว้า มีสีเขียว ดอกจะมีสีเหลือง ผลมีลักษณะทรงกระบอก เรียวยาว โคนผลเรียว ปลายผลใหญ่กว่า ผิวเปลือกหนา มีสันขอบคมตามแนวยาวรอบผล มีสีเขียว เนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ มีรสชาติหวานกรอบ มีใส้ภายในผล มีเมล็ดเรียงอยู่ข้างใน ใช้ผลอ่อนประกอบอาหาร บวบเหลี่ยมเป็นพืชผักพื้นเมืองของไทย จะปลูกกันมีหลายสายพันธุ์
ลำต้น เป็นไม้เถาเเลื้อย มีอายุสั้นเพียงปีเดียว หรือฤดูเดียว มีลำต้นเดี่ยวเป็นเถา แข็งและเหนียว มีสีเขียว เถามีลักษณะเหลี่ยม มีขนหยาบทั่วไป มีมือเกาะเส้นเล็กๆ ออกตามเถา
ราก มีระบบรากแก้ว มีลักษณะกลมๆ แทงลึกลงในดิน มีรากแขนงและรากฝอยเล็กๆ ออกรอบลำต้น มีสีน้ำตาล
ใบ เป็นใบเดี่ยว มีลักษณะรูปแบบฝ่ามือ โคนใบรูปหัวใจ ปลายใบแหลม มีรอยเว้า มีสีเขียว มีก้านใบเหลี่ยมยาวรองรับ ออกเรียงสลับกัน ใบมีขนหยาบ
ดอก เป็นดอกเดี่ยว กลีบดอกจะมีสีเหลือง ดอกตัวเมียมีลูกเล็กๆ ติดมาด้วย ดอกตัวผู้ออกเป็นช่อ ดอกมีเกสรยื่นออกเล็กน้อย ออกตามซอกใบ ก้านช่อดอกจะยาว
ผล มีลักษณะทรงกระบอก เรียวยาว โคนผลเรียว ปลายผลใหญ่กว่า ผิวเปลือกหนา มีสันขอบคมตามแนวยาวรอบผล มีสีเขียว เนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ มีรสชาติหวานกรอบ มีใส้ภายในผล มีเมล็ดเรียงอยู่ข้างใน ใช้ผลอ่อนประกอบอาหาร
เมล็ด อยู่ภายในผล จะมีหลายเมล็ดเรียงในผล ภายในไส้มีเมล็ดเรียงกันอยู่ เมล็ดมีลักษณะแบนวงรี เมล็ดผิวเปลือกแข็งขรุขระ มีปีกออกสองข้าง มีสีดำ
ประโยชน์และสรรพคุณบวบเหลี่ยม
มีโปรตีน มีคาร์โไฮเดรต มีวิตามินเอ มีวิตามินซี มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีแคลเซียม มีฟอสฟอรัส มีเหล็ก มีไขมัน มีพลังงาน มีเส้นใย มีเบต้าแคโรทีน
บำรุงหัวใจ บำรุงร่างกาย ช่วยดับร้อน แก้ร้อนใน แก้หวัด แก้เจ็บคอ ช่วยขับเสมหะ แก้ไข้ ช่วยลดอาการไข้ แก้บิด เป็นยาระบาย ช่วยในการขับถ่าย แก้อาการท้องผูก ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยระบบเลือดไหลเวียน แก้ปวดหัว แก้ปวดท้อง รักษาโรคโพลงจมูกอักเสบ ช่วยรักษาเยื่อตาอักเสบ บำรุงสายตา ช่วยรักษาอาการปวดเสียวฟัน รักษาหลอดลมอักเสบ ช่วยให้อาเจียน ช่วยขับพยาธิ ช่วสลายนิ่ว ช่วยรักษาริดสีดวงทวาร แก้ม้ามโต ช่วยบำรุงม้าม แก้อาการบวมน้ำ ช่วยรักษาโรคผิวหนัง แก้ผดผื่นคัน รักษากลากเกลื้อน แกฝี ช่วยรักษาเหน็บชา
การปลูกและขยายพันธุ์บวบเหลี่ยม
บวบเหลี่ยมเป็นพืชที่ปลูก ได้ในดินทุกชนิด ดินร่วน ดินร่วนซุยปนทราย จะเจริญเติบโตได้ดี การปลูกโดยใช้เมล็ดพันธุ์ ปลูกลงในแปลงดินที่เตรียมไว้ โดยนำเมล็ดพันธุ์ประมาณ 3-4 เมล็ด ใส่ลงในลงหลุมปลูก พร้อมกลบดินให้แน่นพอประมาณ ให้มีระยะห่างระหว่างแถวประมาณ 1.5×1 เมตร เมื่อต้นงอกแล้ว ให้ถอนกล้าที่ไม่สมบูรณ์ออก ให้เหลือแค่สองต้น
เมื่อเริ่มทอดยอดหรือเลื้อยให้ทำค้าง ในระยะแรกต้องมีการจับยอด มาพันค้างไว้ แล้วเพื่อความแข็งแรง
วิธีดูแลรักษาบวบเหลี่ยม
บวบเหลี่ยมเป็นพืชที่ชอบน้ำ ชอบแสงแดด ต้องระบายน้ำดี น้ำไม่ขัง ต้องดูแลรดน้ำเสมอ และโดนแดดได้ตลอดวัน จะเจริญเติบโตได้ดี ต้องหมั่นรดน้ำให้ชุ่ม โดยรดน้ำเช้าเย็น จะทำให้บวบเหลี่ยมโตได้เร็ว
การเก็บผลผลิตบวบเหลี่ยม
เมื่อบวบเหลี่ยมมีอายุประมาณ 45-50 วัน หลังปลูกในแปลง จะเริ่มเก็บผลผลิต เมื่อผลบวบเหลี่ยมเริ่มโตเต็มที่ ไม่อ่อนหรือแก่เกินไป ผลจะมีสีเขียว ใช้กรรไกรตัดขั้ว แล้วนำมาใส่ภาชนะที่เตรียมไว้ และจะเก็บผลผลิตไปเรื่อยๆ ได้อีกประมาณ 1 เดือน
วิธีเก็บรักษาบวบเหลี่ยม
จะนำผลบวบเหลี่ยม ให้ล้างน้ำให้สะอาดดี แล้วให้สะเด็ดน้ำออกให้หมด แล้วนำมาห่อด้วยกระดาษหรือผ้าขาวบาง แล้วใส่ถุงหรือกล่องพลาสติก แล้วนำไปแช่ตู้เย็น จะเก็บไว้ใช้ได้นาน
Be the first to comment